Niektóre okresy w ciągu roku wiążą się ze wzmożonym ryzykiem wystąpienia objawów alergii. Czynnikami wywołującymi gwałtowne reakcje organizmu są określone substancje i czynniki. Jakie są przyczyny alergii, jak ją rozpoznać i jak leczyć? Aby to sprawdzić, przeczytaj poniższy artykuł.
Spis treści
Główne przyczyny alergii
Reakcje alergiczne są spowodowane ekspozycją na tzw. alergeny. W wyniku choroby dochodzi do nieprawidłowości w zakresie funkcjonowania układu odpornościowego. Istnieją cztery podstawowe rodzaje alergii.
Alergia wziewna
Ten typ alergii uaktywnia się poprzez wdychanie alergizujących substancji zawieszonych w powietrzu. Objawy mogą występować sezonowo lub całorocznie.
Najczęściej spotykana jest alergia wziewna na pyłki roślin. Wśród innych alergenów wymienia się m.in. sierść zwierząt, grzyby oraz roztocza kurzu.
Alergia pokarmowa
Ten typ alergii jest przekazywany genetycznie. Objawy następują ze strony układu trawiennego lub są widoczne na skórze. Pojawiają się krótko po spożyciu produktu, na który dana osoba jest uczulona.
Najczęstsze alergeny to: mleko, białko jaja kurzego, ryby, orzechy, owoce, warzywa, niektóre leki.
Alergia kontaktowa
Ten typ alergii występuje po kontakcie fizycznym z substancją alergizującą.
Najczęstsze alergeny to: niektóre metale (np. nikiel, chrom), tworzywa sztuczne, składniki występujące w kosmetykach.
Alergia na jad
Ten typ alergii dotyczy alergenów obecnych w jadzie owadów. Kontakt z tymi substancjami może wywołać miejscowy objaw skórny lub reakcję ogólnoustrojową.
Alergię tego typu wywołuje najczęściej jad owadów błonkoskrzydłych (pszczół, os, szerszeni, trzmieli) oraz owadów mrówkowatych.
Niekiedy dochodzi również do tzw. reakcji krzyżowych. Dzieje się tak, gdy osoba cierpiąca na jeden typ alergii wykazuje również nietolerancję na czynniki innego typu. Przykładowo chory na alergię wziewną może jednocześnie mieć uczulenie na niektóre produkty spożywcze.
Przyczyny alergii u kobiet ciężarnych
W ciąży dochodzi do zmian hormonalnych, które przekładają się na funkcjonowanie całego organizmu. Zmiany te mają wpływ m.in. na układ immunologiczny kobiety. W związku z tym zmienia się prawdopodobieństwo wystąpienia alergii. Jest ono wyższe u tych pań, które miały stwierdzone uczulenia już przed rozpoczęciem starań o dziecko. Istnieje jednak niemałe grono kobiet, u których objawy alergii w ciąży pojawiają się po raz pierwszy.
Co ciekawe, w przebiegu ciąży objawy wcześniej stwierdzonych alergii mogą również ulec złagodzeniu. Ten efekt również jest związany ze zmianami zachodzącymi w układzie odpornościowym kobiety. Modyfikacje chemiczne mające na celu przystosowanie organizmu do ochrony rozwijającego się płodu, mogą zatem działać dwustronnie.
Objawy alergii w ciąży
Dolegliwości alergiczne mogą mieć różny charakter i natężenie. Wiele zależy tu od stopnia wrażliwości danej osoby. Czynnikiem decydującym o intensywności objawów jest także rodzaj czynnika alergizującego oraz poziom ekspozycji na jego działanie.
Jedną z typowych reakcji organizmu na kontakt z alergenem jest alergiczny nieżyt nosa. Objawia się on trudnością w oddychaniu przez nos, a także katarem.
Do częstych objawów uczulenia należy też tzw. pokrzywka. Jest to miejscowa zmiana skórna mająca formę zaczerwienienia, czasem również pęcherzy. Pokrzywce mogą towarzyszyć inne objawy alergiczne, takie jak wysypka czy drobne ranki. Często występuje również pieczenie lub świąd.
Symptomem uczulenia może być również alergiczne zapalenie spojówek. Towarzyszy mu zaczerwienienie, pieczenie i łzawienie oczu. Dolegliwości te nasilają się zwykle po przetarciu powiek dłonią, chusteczką lub kawałkiem materiału. Można je natomiast złagodzić poprzez regularne stosowanie kropli nawilżających.
Najbardziej niebezpieczny, bo stanowiący bezpośrednie zagrożenie dla życia, jest tzw. wstrząs anafilaktyczny. Anafilaksja wywołuje nasilone objawy ze strony układu oddechowego i układu krążenia. Pacjentowi, który doświadczył tego objawu, należy jak najszybciej podać leki antyhistaminowe oraz adrenalinę.
Alergia kontaktowa może nasilać objawy atopowego zapalenia skóry. Podobnie alergia wziewna działa zaostrzająco na astmę.
Leczenie alergii w ciąży
Jeżeli podejrzewasz u siebie uczulenie, skonsultuj się ze specjalistą alergologiem. W zależności od charakteru Twoich objawów diagnostyka może obejmować badania krwi i/lub testy skórne. Uzyskane wyniki pozwolą wdrożyć odpowiednie leczenie. Pamiętaj też, aby po stwierdzeniu uczulenia poinformować o tym fakcie swojego lekarza prowadzącego ciążę.
Leki na alergię to m.in. leki przeciwhistaminowe. Jedną z substancji aktywnych zawartych w takich preparatach jest loratadyna. Wykazano, że środek ten blokuje receptory wytwarzające histaminę, czyli białko odpowiedzialne za powstawanie procesów zapalnych. Z powodów etycznych badania na kobietach ciężarnych nie zostały wykonane.
Z tego powodu w przypadku kobiet w ciąży niezalecane są doustne leki przeciwalergiczne o ile czynnik uczulający nie zagraża zdrowiu przyszłej mamy lub dziecka. Takie niebezpieczeństwo wiąże się np. z dusznościami, które mogą doprowadzić do niedotlenienia płodu, omdlenia pacjentki lub nawet przedwczesnego porodu.
Najbezpieczniejszym sposobem na alergię w ciąży jest ograniczenie kontaktu z alergenem. Przykładowo, jeżeli jesteś uczulona na pyłki, powstrzymaj się od przebywania na świeżym powietrzu w okresie największego pylenia. Dotyczy to zarówno momentu kwitnienia określonych roślin, jak i pory dnia, o której wychodzisz z domu. Wczesnym rankiem oraz późnym wieczorem wilgotność powietrza wzrasta, dzięki czemu nieprzyjemne objawy uczulenia powinny być mniej dokuczliwe niż np. w południe. Objawy alergii wziewnej możesz również łagodzić poprzez stosowanie w domu nawilżacza i/lub oczyszczacza powietrza. Ulgę przy alergii wziewnej mogą przynieść także inhalacje roztworem soli fizjologicznej.
Propozycją dla osób cierpiących na alergię pokarmową są środki doustne oparte na wyciągach roślinnych, które nie wykazały szkodliwego działania na płód. W przypadku stwierdzenia alergii pokarmowej zaleca się również wprowadzenie tzw. diety eliminacyjnej, czyli wykluczenie ze swojego jadłospisu produktów wywołujących gwałtowne reakcje organizmu.
Chcąc zapobiec wystąpieniu objawów alergii kontaktowej, staraj się unikać korzystania z kosmetyków i biżuterii wykonanych z tworzyw, które nie są Ci znane. Jeżeli planujesz posprzątać mieszkanie, zrezygnuj ze stosowania detergentów lub wykonuj pracę w rękawiczkach.
Okres wzmożonego przemieszczania się owadów przypada na miesiące od kwietnia do października. W tym czasie, przebywając na łonie natury, staraj się szczelnie zakrywać ciało. Zminimalizuje to ryzyko użądlenia, a dodatkowo umożliwi Ci ochronę przed szkodliwymi (zwłaszcza w ciąży) promieniami UV.
lek. Marta Dąbrowska
