Dowiedziałaś się, że zostaniesz mamą? Jeśli to Twoja pierwsza ciąża, to na pewno poza radością i podekscytowaniem odczuwasz lęk i niepewność. Okres tworzenia nowego życia jest sporym wyzwaniem dla każdej kobiety, zarówno emocjonalnym, jak i fizycznym. Jednym z aspektów, o które powinnaś teraz szczególnie zadbać, jest Twoja dieta. Jak komponować posiłki, by dostarczyć i sobie i dziecku niezbędnych składników odżywczych? Czy są jakieś produkty, których należy unikać? Poznaj zasady diety w ciąży.
Jakie znaczenie ma dieta ciężarnej dla rozwijającego się płodu?
Choć wokół odżywiania się kobiet ciężarnych narosło wiele powtarzających się mitów i błędnych przekonań, jedno jest pewne – już od pierwszych dni życia płodowego wszystko, co spożywa kobieta, ma wpływ na kształtowanie się preferencji żywieniowych oraz prawidłowy rozwój dziecka.
Dieta i suplementacja stosowana w okresie prenatalnym decyduje o stanie odżywienia maluszka, jego masie ciała, kształtuje układ odpornościowy i zmniejsza ryzyko chorób metabolicznych w wieku dorosłym. Niedobór witamin i minerałów w organizmie przyszłej mamy zwiększa prawdopodobieństwo wystąpienia anemii, zarówno u niej, jak i narodzonego dziecka.
Poza żelazem i witaminą B12 należy zwrócić uwagę na właściwy poziom kwasu foliowego oraz kwasów omega 3. To one mają kluczowe znaczenie dla prawidłowego rozwoju układu nerwowego i mózgu płodu.
Już od drugiego trymestru ciąży dziecko w Twoim brzuchu zaczyna połykać pewne ilości płynu owodniowego, do którego przenika smak spożywanych przez Ciebie produktów. Tym samym, jeśli często sięgasz po słodkości i przetworzone produkty, Twój maluszek również może preferować później takie nuty smakowe.
Dbanie o obecność zdrowych, jak najmniej przetworzonych produktów w diecie kobiety ciężarnej minimalizuje ryzyko dostarczenia do organizmu potencjalnie niebezpiecznych dla ciąży i płodu substancji. Ekologiczna żywność z pewnego źródła to najlepszy magazyn witamin i składników mineralnych, niezbędnych dla Ciebie i twojego dziecka.
Dieta w czasie ciąży — produkty zakazane w ciąży
Niektóre produkty spożywcze są uznane za niebezpieczne w ciąży i należy wykluczyć je z jadłospisu. Do produktów, których nie wolno jeść w ciąży, zaliczamy surowe lub niedogotowane mięso, ryby, surowe jaja oraz wszelkie wyroby, które zawierają je w składzie. Mięso lub jaja, które nie zostały poddane obróbce termicznej, mogą zawierać bakterie i wirusy, takie jak Listeria, Salmonella czy E. coli, powodujące poważne, zagrażające życiu i rozwoju płodu choroby, m.in. listeriozę, toksoplazmozę czy salmonellozę. Kobiety w ciąży powinny unikać owoców morza, wędzonych ryb oraz sushi.
W ciąży należy unikać spożywania mleka niepasteryzowanego i jego przetworów, takich jak oscypki, niektóre sery pleśniowe i typu camembert. Jedząc je, narażasz się na ryzyko zakażenia bakteriami listerii i wystąpienia ostrego zatrucia pokarmowego.
Kobietom w ciąży zaleca się, aby zrezygnowały z jedzenia wątróbki i produktów spożywczych, które mają ją w składzie. W wątrobie magazynowana jest witamina A w formie retinolu, która w dużym stężeniu jest groźna dla płodu.
Ostatnim produktem, którego trzeba unikać w ciąży, jest oczywiście alkohol. Nie mówimy tu tylko o napojach, ale również ciastach, lekach i słodyczach, które mogą mieć go w składzie. Już niewielkie ilości spożytego alkoholu w ciąży mogą mieć poważne skutki zdrowotne dla wrażliwego organizmu Twojego dziecka, dlatego najbezpieczniej zachowywać całkowitą abstynencję.
Jakich produktów lepiej unikać w czasie ciąży?
Poza produktami bezwzględnie zakazanymi w okresie ciąży wyróżniamy także te, po które można sięgać, ale bardzo sporadycznie.
Znajduje się tu przede wszystkim żywność gotowa i wysokoprzetworzona, ze względu na dużą zawartość konserwantów, cukru, sztucznych barwników oraz szkodliwych utwardzonych tłuszczów. Zarówno fast foody, słodycze, jak i potrawy smażone na głębokim tłuszczu należy jeść w miarę możliwości bardzo sporadycznie.
Oczywiście wiemy, że kobieta w ciąży nie zawsze może wygrać z tzw. zachciankami. Jeśli zdarzy Ci się sięgnąć po coś, czego nie powinno się jeść, np. czekoladę czy chipsy, nie miej wyrzutów sumienia. O ile nie pochłoniesz bardzo dużych ilości i jednocześnie zwrócisz szczególną uwagę, by reszta posiłków była wartościowa, raczej nie będzie to miało wpływu na prawidłowy przebieg ciąży.
W czasie ciąży unikaj jedzenia nieumytych warzyw i owoców. Należy zwrócić szczególną uwagę na spożycie wędlin, pasztetów czy kiełbas z niepewnego źródła, z uwagi na możliwość występowania w nich szkodliwych bakterii.
Niektóre gatunki ryb, takie jak tuńczyk, miecznik czy dorsz, mogą zawierać wysoki poziom rtęci, potencjalnie szkodliwy dla zdrowia matki i dziecka. Dlatego też, w miarę możliwości wybieraj gatunki mniejsze, np. śledzie, mintaja czy łososia norweskiego.
Zwróć również uwagę na rodzaje wypijanych herbat – niektóre zioła mogą okazać się zakazane lub ryzykowne w ciąży. Z diety należy wykluczyć słodkie, kolorowe napoje, pełne cukru, słodzików i sztucznie barwionych.
Czy kobieta w ciąży może pić kawę?
Ogólnie przyjmuje się, że w ciąży możesz pić kawę, ale nie przekraczać poziomu 200 mg kofeiny dziennie, czyli około dwóch filiżanek espresso. Nie zapominaj, że kofeina znajduje się także w mocnej herbacie, napojach gazowanych i energetyzujących, dlatego zwracaj uwagę na jej łączne spożycie z różnych źródeł.
Kofeina jest substancją stymulującą układ nerwowy, która może wpływać na zdrowie płodu. Najnowsze badania potwierdzają, że spożycie kofeiny, szczególnie na początku ciąży, może zwiększać ryzyko poronienia, przedwczesnego porodu oraz przyczyniać się do niskiej masy urodzeniowej dziecka. Ostateczną decyzję musisz podjąć sama, po konsultacji ze swoim lekarzem prowadzącym.
