Ciąża i urodzenie dziecka wiąże się z wieloma zmianami. Dotykają one zarówno sfery fizycznej, jak i mentalnej kobiecego organizmu. W czasie połogu możesz odnieść wrażenie, że niektóre czynności, które kiedyś nie sprawiały Ci kłopotu, stały się nieco trudniejsze. Jakie zdolności umysłowe mogą pogarszać się po porodzie? Jak sobie radzić z tzw. syndromem baby brain? Aby się tego dowiedzieć, przeczytaj poniższy artykuł.
Spis treści
Czym jest baby brain? Definicja zjawiska
Zjawisko znane jako baby brain albo amnezja ciążowa (pregnezja) jest ciągle mało zbadane. Polega ono na obserwowaniu kilku charakterystycznych objawów występujących u kobiet w ciąży i młodych mam. Jest to efekt przejściowy, trwający od kilku do kilkunastu tygodni po porodzie.
Teoria baby brain została wysnuta na podstawie badania przeprowadzonego w 2018 roku na Uniwersytecie w Deakin. Naukowcy poddali analizie poziom funkcji poznawczych u 709 przyszłych matek. Następnie porównali go z poziomem funkcji poznawczych u 521 kobiet niebędących w ciąży. Wyniki opublikowali w magazynie branżowym Medical Journal of Australia.
Jakie są główne objawy amnezji ciążowej?
Jak każde zaburzenie, również pregnezja na swoje charakterystyczne symptomy. Aby rozpoznać ją u siebie, obserwuj uważnie swoje zachowania lub poproś osoby ze swojego otoczenia, aby informowały Cię o wszelkich anomaliach, które sprawiają, że nie jesteś do końca sobą. Amnezja ciążowa może być rozpoznana po trzech poniższych objawach.
Problemy z pamięcią
Zaniki pamięci to pierwszy z zauważalnych objawów syndromu baby brain. Jeżeli zdarza Ci się zapominać, po co przyszłaś do kuchni lub jakie czynności masz do wykonania danego dnia, bardzo możliwe, że jest to efekt pregnezji.
Problemy z koncentracją
Rozkojarzenie i trudności w skupieniu uwagi również są bardzo charakterystyczne dla amnezji ciążowej. Jeżeli oglądając jakiś program lub rozmawiając z drugą osobą, często czujesz, że Twoje myśli niezauważenie podążyły w innym kierunku, może to być znak, że dopadł Cię baby brain.
Niezdarność, nieporadność
Ten objaw pregnezji może szczególnie utrudniać codzienne funkcjonowanie. Nagminne upuszczanie przedmiotów, tłuczenie szkła czy rozsypywanie produktów spożywczych są czymś normalnym w pierwszych tygodniach po porodzie.
Jakie są możliwe przyczyny baby brain?
Przypuszczenia naukowców dotyczące źródła pregnezji dotyczą zmiany ilości istoty szarej, jaka zachodzi w mózgu ciężarnej kobiety. Zakłada się, że odbudowanie tej tkanki i powrót do stanu sprzed ciąży zajmuje organizmowi czas i energię, których nie może on jednocześnie poświęcać na inne procesy. W tym czasie u młodej mamy można zaobserwować kilka charakterystycznych symptomów.
Wspomnianego wyżej badania z Uniwersytetu w Deakin jak dotąd nie udało się powtórzyć. Nie istnieje więc naukowy dowód na to, iż baby brain jest spowodowany zmniejszeniem się ilości tzw. szarych komórek. Naukowcy z innych ośrodków badawczych starają się wykazać, iż zaburzenia pamięci, obniżenie funkcji kognitywnych i inne niedogodności związane z przebytą ciążą i porodem są związane z hormonami. W okresie oczekiwania na dziecko w kobiecym organizmie dochodzi bowiem do drastycznego podwyższenia poziomu progesteronu, estrogenu i prolaktyny.
Jak sobie radzić z pregnezją?
Istnieje kilka sposobów, które pozwalają na przyspieszenie powrotu do formy po ciąży. Dotyczy to formy fizycznej, ale również psychicznej i intelektualnej. Oczywiście dokładny czas, jakiego będziesz potrzebowała, aby znów poczuć się w pełni sobą po porodzie, jest kwestią bardzo indywidualną. Jeśli jednak chcesz wspomóc ten proces, zadbaj o poniższe aspekty swojego stylu życia.
Ćwiczenia umysłowe
Jeśli masz problemy z koncentracją, wykonuj nieskomplikowane czynności, które mimo swojej prostoty wymagają skupienia. Może to być układanie puzzli lub rysowanie obiema rękami. Innym ciekawym ćwiczeniem jest próba jak najdłuższego utrzymania uwagi na wyobrażonym obrazie przedstawiającym jakiś obiekt. Ćwiczenia koncentracji warto połączyć z ćwiczeniami chwytania i stabilnego trzymania przedmiotów. Przykładowo, kiedy zaczynasz sprzątać, skup swoje myśli na tej czynności i postaraj się nie rozpraszać. Wyłącz telewizor i inne urządzenia, które mogą zakłócać Twój spokój. Sięgając po dowolny przedmiot, rób to świadomie, koncentrując na tej czynności całą swoją uwagę.
Aby zwalczyć zapominalstwo, zapisuj sobie zadania do wykonania i ustawiaj przypomnienia w telefonie. Przystępując do planowania kolejnego dnia, rób notatki, które będziesz nosiła przy sobie. Dzięki temu będziesz mogła w każdej chwili sprawdzić, czy masz wszystko pod kontrolą. Staraj się również zapamiętywać jak najwięcej szczegółów dnia codziennego i przypominać je sobie każdego wieczoru przed zaśnięciem. Nie bój się mówić do siebie. Krótkie, wypowiedziane na głos komunikaty typu „zamykam drzwi od mieszkania na klucz" lub „wkładam do wózka zapasowe pieluszki" sprawią, że Twój mózg łatwiej przyswoi i przywoła te informacje w przyszłości. Dzięki temu po wyjściu z domu nie będziesz się zastanawiać, czy na pewno zostawiłaś wszystko w bezpiecznym porządku.
Dieta i suplementacja
W trakcie ciąży i po porodzie należy oczywiście zdrowo się odżywiać. Jest to związane nie tylko z ilością składników odżywczych, jakiej potrzebuje dziecko do prawidłowego rozwoju. Optymalna dieta i suplementacja jest również niezbędna młodej mamie, aby szybko wrócić do pełnej sprawności.
O czym powinnaś pamiętać, zwłaszcza w okresie pregnezji? Przede wszystkim zadbaj o odpowiednią podaż jonów magnezu oraz witamin. Nie zapominaj również o niezbędnych nienasyconych kwasach tłuszczowych, które wspomagają pracę mózgu. Wymienione składniki odżywcze możesz dostarczyć do organizmu w formie suplementów diety. Znajdziesz je również w takich produktach spożywczych, jak:
-
warzywa,
-
nasiona,
-
orzechy,
-
ciemne pieczywo,
-
czekolada (kakao),
-
nierafinowane oleje roślinne,
-
zielone warzywa liściaste,
-
ryby i owoce morza.
Ruch
Kobietom w ciąży oraz krótko po porodzie zaleca się umiarkowaną aktywność fizyczną. Ważne, aby była ona regularna i prowadziła do delikatnego przyspieszenia tętna. W tej roli doskonale sprawdzają się spacery, ale również niezbyt dynamiczne ćwiczenia, takie jak joga.
Regularne uprawianie sportu pomaga szybko dojść do formy fizycznej po ciąży. Pobudzenie krążenia krwi skutkuje także większym dotlenieniem mózgu. Odżywione w ten sposób komórki istoty szarej łatwiej i szybciej ulegają regeneracji.
lek. Marta Dąbrowska