Każda choroba przechodzona w ciąży osłabia organizm przyszłej mamy. Jednym ze schorzeń, którym ciężarna może zarazić się o każdej porze roku jest nieżyt żołądkowo-jelitowy, określana też jako grypa jelitowa czy jelitówka, ponieważ jej objawy dotyczą głównie układu pokarmowego. Przy odpowiednim postępowaniu jelitówka w ciąży nie stanowi zagrożenia dla dziecka, jednak istnieje ryzyko odwodnienia i wysokiej gorączki, a to może być niebezpieczne dla dziecka. Dowiedz się więcej na temat jelitówki w ciąży i sprawdź, jak łagodzić objawy za pomocą domowych sposobów, a kiedy zdecydować się na konsultację z lekarzem!
Spis treści
Czym jest grypa żołądkowa i co ją wywołuje?
W czasie ciąży przyszła mama również narażona jest na zachorowanie. Zarówno przeziębienie, jak i schorzenia ze strony układu pokarmowego mogą wystąpić na każdym etapie ciąży. Grypa żołądkowa jest chorobą wywoływaną najczęściej przez patogeny wirusowe, znacznie rzadziej przez zakażenie bakteriami. W ostatnim przypadku do bakteryjnego zatrucia pokarmowego dochodzi zwykle po zjedzeniu zanieczyszczonego, nieświeżego pokarmu.
Z kolei do wirusów, które odpowiadają za objawy ze strony przewodu pokarmowego zalicza się głównie norowirusy, rotawirusy i adenowirusy. Są one przenoszone drogą kropelkową, czyli unoszą się w powietrzu, często na duże odległości. Nie jest więc konieczny bliski kontakt z osobą chorą, aby doszło do zakażenia. Drobnoustroje mogą przedostać się do organizmu przez nos lub usta wraz z wdychanym powietrzem.
Również dotknięcie przedmiotu, na którym osiadły się zarazki może skutkować chorobą. Ważne jest więc, aby często myć ręce, zwłaszcza tuż po powrocie do domu i przed każdym posiłkiem. Ryzyko zakażenia wirusowego wzrasta w okresie jesienno-zimowym, ale do rozwoju choroby może dojść o każdej porze roku. Dokładne mycie rąk, unikanie kontaktu z osobami chorymi i dbałość o układ odpornościowy to jedyne sposoby, aby zmniejszyć ryzyko infekcji.
Jakie mogą wystąpić objawy przy grypie żołądkowej?
Jelitówka w ciąży wywołuje głównie objawy ze strony przewodu pokarmowego, ale towarzyszą im także symptomy ogólnoustrojowe. Najczęściej pojawiają się:
-
biegunka,
-
nieco rzadziej nudności i wymioty,
-
zaburzenia smaku,
-
utrata apetytu,
-
bóle brzucha,
-
bóle głowy,
-
bóle mięśni i stawów,
-
uczucie zmęczenia,
-
stan podgorączkowy lub gorączka,
-
złe samopoczucie, apatia.
Objawy grypy żołądkowej w ciąży nie różnią się od tych występujących u innych osób. Jednak w przypadku ciężarnych towarzyszące zmiany hormonalne i związane z nimi mdłości, które występują w pierwszym trymestrze mogą potęgować dolegliwości. Czas trwania choroby wynosi zazwyczaj ok. 2-3 dni, po czym dolegliwości ustępują samoistnie. Jednak niekiedy dokuczliwe objawy utrzymują się nawet ponad tydzień, co zwiększa ryzyko powikłań, głównie odwodnienia organizmu.
Czy jelitówka w ciąży zagraża dziecku?
Wirusy odpowiedzialne za grypę żołądkową nie mają bezpośredniego wpływu na dziecko w łonie mamy. Jednak uporczywe objawy, jakie towarzyszą chorobie, w skrajnych przypadkach mogą prowadzić do powikłań. Zwłaszcza długo utrzymująca się wysoka gorączka wiąże się z ryzykiem poronienia i przedwczesnego porodu. Z kolei odwodnienie zmniejsza przepływ krwi przez łożysko, co może negatywnie wpływać na maluszka. Ważne jest więc, aby przy nasilonych objawach ciężarna pozostawała pod opieką lekarza.
Na czym polega leczenie grypy jelitowej?
W przypadku infekcji o podłożu wirusowym podstawą leczenia jest łagodzenie objawów i zapobieganie odwodnieniu organizmu. Niestety kobiety w ciąży nie mogą stosować większości popularnych leków o działaniu przeciwbiegunkowym. Warto jednak kupić w aptece elektrolity, które wspomagają nawodnienie organizmu. Występują one w postaci saszetek przeznaczonych do sporządzania roztworu do picia. Dostępne są także środki łagodzące dolegliwości trawienne, głównie na bazie ziół, a także ziele do przygotowywania naparów ziołowych.
Gorączkę, bóle brzucha i głowy można łagodzić za pomocą tabletek zawierających paracetamol. Substancja ta nie jest jednak wskazana w pierwszym trymestrze ciąży. Pamiętaj jednak, że wysoka gorączka może być dla dziecka bardziej niebezpieczna, niż stosowanie środków farmakologicznych. Jeśli nie masz pewności, które środki są bezpieczne dla kobiet w ciąży lub cokolwiek budzi Twój niepokój, najbezpieczniej będzie, jeśli skonsultujesz się z lekarzem prowadzącym ciążę.
Drobnoustroje namnażają się w układzie pokarmowym i powodują podrażnienia błony śluzowej jelit, dlatego warto przyjmować probiotyki, także po ustąpieniu objawów. Żywe kultury bakterii i drożdży odbudowujące mikroflorę jelit wspomagają powrót do zdrowia i wzmacniają odporność organizmu. Nieco niwelują też dolegliwości trawienne.
Jak postępować mając grypę żołądkową w ciąży? Domowe sposoby
W czasie leczenia grypy żołądkowej przyszła mama powinna pozostać w domu i odpoczywać. Bardzo ważna jest dieta i intensywne nawadnianie organizmu. Należy pić dużo wody średniozmineralizowanej i świeżo wyciskanych soków owocowych i warzywnych. Zamiast czarnej, mocnej herbaty warto sięgać po łagodną herbatę.
W czasie choroby żołądek i jelita należy odciążyć. Nie można jednak rezygnować z posiłków. Wskazana jest dieta lekkostrawna, z wysoką zawartością owoców i warzyw. Zaleca się przyjmowanie 5-6 małych posiłków w ciągu dnia. Przy utracie apetytu można zrezygnować z jedzenia tylko przez kilka godzin, po czym trzeba stopniowo wprowadzać kolejne produkty. Wykluczyć należy tylko z potrawy ciężkostrawne, przetworzone, tłuste i słone.
Do pokarmów łagodnych, które zwykle są dobrze tolerowane w trakcie jelitówki należą m.in.:
-
ryż,
-
kasza manna,
-
suchary,
-
biszkopty,
-
ziemniaki,
-
makaron,
-
zupy warzywne,
-
gotowane mięso.
Kiedy należy zgłosić się do lekarza?
Intensywna biegunka lub wymioty zwiększają ryzyko odwodnienia. Jeśli kobieta nie jest w stanie nawodnić organizmu drogą pokarmową, konieczna jest wizyta u lekarza. Z kolei przy objawach odwodnienia należy bezzwłocznie udać się do lekarza lub bezpośrednio na oddział ratunkowy w szpitalu. O złym stanie mamy może świadczyć np.:
-
dekoncentracja,
-
suchość w jamie ustnej,
-
bóle głowy,
-
zmniejszona ilość oddawanego moczu,
-
wzmożone pragnienie,
-
przyspieszone bicie serca.
Nie zwlekaj z wizytą, jeśli nie możesz przyjmować płynów z powodu występujących objawów lub niedługo po wypiciu płynu występują wymioty i/lub biegunki. Odwodnienie jest bardzo groźne zarówno dla matki, jak i jej dziecka. W takich przypadkach można uzupełnić niedobór płynów dożylnie, za pomocą kroplówek. Na kontakt z lekarzem warto się zdecydować również, jeśli objawy choroby nie ustępują po 2 dniach lub gdy się nasilają. Niepokojąca jest również domieszka krwi lub śluzu w kale oraz silne bóle brzucha.
Pamiętaj, że przy odpowiednim postępowaniu Twojemu maluszkowi nic nie grozi. Niewskazany jest natomiast stres, dlatego jeśli cokolwiek Cię niepokoi, zasięgnij porady lekarza.
lek. Marta Dąbrowska