Spis treści

Dlaczego warto podawać dziecku mleko matki? 

Twój pokarm jest niemal idealnym posiłkiem dla dziecka. W pierwszych miesiącach życia dostarcza mu wszystkich substancji potrzebnych do rozwoju, całkowicie spełniając jego potrzeby. Zawiera odpowiednie proporcje pomiędzy tłuszczami, witaminami i minerałami. Wraz z mlekiem matki maluszek otrzymuje również drogocenne przeciwciała odpornościowe - pamiętaj, że układ immunologiczny niemowlęcia nie jest jeszcze dostatecznie rozwinięty, dlatego tak ważne jest przekazanie mu ochrony od mamy. Najwyższą zawartość przeciwciał i odżywczych białek zawiera siara wydzielana bezpośrednio po porodzie. Dzięki treściwej konsystencji już kilka mililitrów takiego pokarmu jest dla dziecka wystarczające. 

W późniejszym czasie mleko zawiera więcej kwasów tłuszczowych i laktozy. Przez pierwsze półrocze życia dziecka mleko kobiece jest podstawą żywienia. Dopiero po tym czasie zaczniesz uzupełniać karmienie, stopniowo wprowadzając do diety niemowlęcia nowe produkty. 

Być może nie wiesz, że skład mleka dostosowuje się do potrzeb maluszka. W ciągu nocy zwykle wytwarzasz pokarm bogaty w tłuszcze, który jest dla maluszka bardziej pożywny, a tym samym pozwala mu spokojnie przespać noc. W upalne dni natomiast mleko jest nieco bardziej wodniste, tym samym uzupełnia deficyt płynów.  

Świeże mleko jest też idealne dla dziecka pod względem temperatury. Jeśli jednak z różnych przyczyn nie możesz karmić maluszka bezpośrednio piersią, warto zdecydować się na odciąganie i przechowywanie pokarmu. Tylko przez ok. godzinę można je przechowywać w temperaturze pokojowej, nieco dłużej w lodówce i wreszcie najdłużej w zamrażalce. 

Czy mrożenie mleka matki ma sens? 

Zastanawiasz się, czy mrożone mleko będzie wartościowym pokarmem dla Twojego maluszka? Oczywiście, że tak! Zarówno świeżo odciągnięte mleko, jak i pokarm po rozmrożeniu zachowuje większość wartości odżywczych. Żadna sztuczna żywność, nawet najlepszej jakości mleko modyfikowane nie zastąpi mleka matki. Jeśli więc wracasz do pracy, planujesz dłuższą nieobecność lub z innych przyczyn nie możesz karmić maluszka piersią, zaopatrz się w laktator i zamrażaj pokarm. Po jego odpowiednim rozmrożeniu dziecko może nakarmić inna osoba. Jest to również dobry sposób na podtrzymanie laktacji, jeśli np. ze względu na poranione brodawki Twoje piersi muszą odpocząć. 

Jak prawidłowo odciągać pokarm przed mrożeniem? 

Jeśli zamierzasz często odciągać pokarm i gromadzić jego większe ilości, rozważ zakup laktatora elektrycznego. Urządzenie takie znacznie ułatwi Ci odciąganie pokarmu, a Ty zyskasz dodatkowy czas wolny. Jest to dobre rozwiązanie zwłaszcza dla mam, które wracają do pracy. Z kolei do sporadycznego odciągania mleka, np. przed planowanym wyjazdem, tańszym, ale też efektywnym rozwiązaniem może okazać się laktator ręczny. Zwróć jednak uwagę, czy wybrany przez Ciebie laktator posiada pojemnik na odciągany pokarm. Niektóre modele mają kilka wymiennych pojemników na mleko, dzięki którym o wiele łatwiej gromadzić pokarm. 

Pamiętaj, że zarówno naturalne karmienie piersią, jak i odciąganie laktatorem powinno być naprzemienne. Nie odciągaj pokarmu tylko z jednej piersi. Jeśli chcesz utrzymać laktację, rób to regularnie, w równych odstępach czasowych. Staraj się dokładnie opróżniać każdą pierś. Częsta stymulacja brodawek pobudza laktację - na taki sposób można się zdecydować, jeśli chcesz zwiększyć ilość mleka produkowanego przez gruczoły piersiowe. 

Wygodniej będzie Ci odciągać pokarm, jeśli wcześniej lekko pomasujesz piersi. Rozluźnienie kanalików mlecznych ułatwi pozyskiwanie pokarmu i zminimalizuje podrażnienia brodawek. 

W jakim czasie po odciągnięciu trzeba zamrozić mleko? 

Świeżo odciągnięte mleko nadaje się do podania dziecku w ciągu ok. 4 godzin, maksymalnie 6. Jeśli w pomieszczeniu panuje niska temperatura, nieprzekraczająca 20 stopni Celsjusza i jeśli mleko nie stoi w nasłonecznionym miejscu, może nadawać się do spożycia nawet przez 8 godzin. Jednak mleko przechowywane przy temperaturze powyżej 25 stopni Celsjusza szybko traci wartości odżywcze, może też mieć zjełczały zapach - wówczas absolutnie nie nadaje się do podania dziecku ani mrożenia. 

Nieco dłużej mleko można przechowywać w lodówce. Przy temperaturze 4 stopni Celsjusza zwykle może ono stać nawet 2-5 dni. Pamiętaj jednak, że negatywnie na jakość mleka wpływają wszelkie wahania temperatury. Jeśli więc chcesz zamrozić pokarm, najlepiej zrób to bezpośrednio po jego odciągnięciu. 

Uwaga! Nie zamraża się ciepłego mleka. Przed umieszczeniem pokarmu w zamrażalniku będziesz musiała schłodzić go w lodówce. 

O tym pamiętaj, zanim bezpiecznie umieścisz mleko w zamrażarce

Przed mrożeniem umieść pokarm wewnątrz lodówki. Dopiero po jego schłodzeniu możesz przełożyć je do zamrażalki. Pamiętaj też, aby oznaczyć opakowania umieszczając na nich np. daty i godziny odciągania. Dzięki temu będziesz mogła z łatwością odnaleźć najstarsze mleko i bezpiecznie podać je maluszkowi, bez ryzyka jego przeterminowania. 

Pamiętaj też, aby odpowiednio wyliczyć porcje mleka. Ilość zamrożonych ml mleka musisz dostosować do wieku i indywidualnych potrzeb dziecka. Znacznie lepiej sprawdza się porcjowanie, które zminimalizuje ryzyko marnowania mleka. 

W czym przechowywać mleko matki? 

Zarówno w lodówce, jak i w zamrażarce mleko może być przechowywane wyłącznie w opakowaniach odpornych na niską temperaturę. W tym celu możesz wykorzystywać szklane słoiczki, specjalne pojemniki plastikowe lub jednorazowe woreczki przeznaczone do mrożenia. 

Jak długo można przechowywać odciągnięte mleko kobiece? 

To, jak długo pokarm można przechowywać w zamrażaalce zależy od temperatury, co wygląda następująco:

  • -10 stopni Celsjusza - ok. 2 tygodnie;

  • -18 stopni Celsjusza - nawet od 3 do 6 miesięcy. 

W trakcie przechowywania i rozmrażania mleka ważne jest zachowanie równomiernej temperatury. Warto więc umieszczać mleko we wnętrzu lodówki lub zamrażalki, czyli tam, gdzie nie będzie ono narażone na napływ ciepłego powietrza w trakcie otwierania drzwiczek. 

Jak rozmrażać i podgrzewać mleko? 

Nie zaleca się rozmrażania mleka matki w kuchence mikrofalowej. Fale takich urządzeń mogą znacznie zaburzyć proporcje składników odżywczych. Najlepiej wyjąć mleko z zamrażarki do lodówki. Wówczas proces rozmrażania będzie przebiegał naturalnie i stopniowo. Pokarm możesz rozmrażać w lodówce nawet przez 24 godziny. 

Normalne jest, że rozmrożone mleko zwiększa swoją objętość. Możesz też zaobserwować w nim dużą liczbę kryształków lodu, czy żółtą warstwę na powierzchni. Jest to nic innego jak tłuszcz, który naturalnie odkłada się w formie ,,kożucha". Wystarczy, że mleko takie dokładnie zamieszasz. 

Uwaga! Nigdy nie zamrażaj ponownie mleka! Grozi to utratą jego wartości odżywczych, a nawet nadkażeniem bakteryjnym. Rozmrożone mleko, które nie zostanie zużyte, należy wylać. 

Jak podać dziecku mleko? 

Całkowicie rozmrożone mleko nadaje się do spożycia w ciągu 2 godzin, jeśli stoi w temperaturze pokojowej i w ciągu doby, jeśli jest przechowywane w lodówce. Rozmrożony pokarm nie jest jednak gotowy do podania maluszkowi. Wcześniej należy mleko podgrzać tak, aby miało temperaturę pokojową. 

Najlepiej w tym celu sprawdzają się specjalne podgrzewacze do butelek. Buteleczkę możesz też umieścić w garnku z ciepłą wodą, ewentualnie polewać ją strumieniem ciepłej wody. Nie podgrzewaj mleka w mikrofalówce, nie umieszczaj do we wrzątku i nie gotuj. 

 

lek. Marta Dąbrowska