Jak rozpoznać zaparcie u niemowlaka?

Choć niemowlęta w pierwszych miesiącach życia wypróżniają się nawet kilka razy dziennie, to jednak brak stolca przez 2 dni nie powinien być jeszcze powodem do niepokoju. Na to, jak często dziecko brudzi pieluszkę, wpływa wiele czynników. U niemowląt karmionych piersią, duży wpływ na rytm wypróżnień ma dieta mamy. Ponieważ pokarm naturalny łatwiej się trawi, dzieci karmione piersią z reguły robią kupę częściej niż niemowlęta, których podstawą diety jest mleko modyfikowane. U dzieci karmionych sztucznym pokarmem stolec ma również gęstszą, bardziej zwartą konsystencję.

 

Po czym poznać, że niemowlę nie może zrobić kupy?

W medycynie wyróżnia się 4 kryteria, na podstawie których diagnozuje się zaparcia u niemowląt.  Należą do nich:

·        liczba wypróżnień – mniejsza niż 2 na tydzień,

·        twardość stolca,

·        duża ilość wydalanych mas kałowych,

·        znaczny dyskomfort towarzyszący wypróżnianiu.

Jak wynika z powyższego, o zaparciach można mówić wtedy, gdy niemowlę rzadko się wypróżnia, zaś stolec jest bardzo twardy. W przypadku zatwardzenia procesowi defekacji często towarzyszy ból. Dziecko, nie mogąc zrobić kupki, jest drażliwe oraz płacze przy oddawaniu stolca.  Zaparciom u niemowląt nierzadko towarzyszy brak łaknienia. Niekiedy na stolcu mogą pojawić się także ślady krwi. Są one efektem otarcia śluzówki odbytu podczas wypróżniania.

 

Przyczyny zaparć u niemowląt

Problemy z wypróżnianiem u niemowląt mogą mieć różne podłoże. Najczęściej pojawiają się one na etapie rozszerzania diety. Układ pokarmowy maluszka może być jeszcze nierozwinięty na tyle, aby poradzić sobie z trawieniem stałych pokarmów. Niewłaściwa dieta, połączona z niewystarczającą podażą płynów, to jedna z częstszych przyczyn tego, że niemowlę nie może zrobić kupy.

Warto pamiętać także o tym, że niektóre pokarmy, które można wprowadzać do menu niemowlaka w pierwszych miesiącach życia, sprzyjają występowaniu zaparć.  Twarde stolce mogą być efektem spożywania przez dziecko takich pokarmów, jak gotowana marchewka, gotowany ryż czy banany.

Jeśli niemowlę karmione piersią nie może zrobić kupy, przyczyną problemu może okazać się alergia pokarmowa. Z tego względu karmiąca mama powinna większą uwagę zwrócić na swoje menu i wykluczyć z niego produkty wywołujące nietolerancję pokarmową u niemowląt (np. owoce cytrusowe, orzechy czy wyroby nabiałowe).

Gdy niemowlę karmione mlekiem modyfikowanym nie może zrobić kupy, w pierwszej kolejności warto sprawdzić, czy mieszanka przygotowywana jest w sposób prawidłowy. Zbyt duża ilość proszku w stosunku do wody może wpływać na to, że pokarm będzie zbyt gęsty. Przyczyną problemów może być także alergia, na któryś ze składników znajdujących się w mleku modyfikowanym. Jeśli zatem zaparcia pojawiają się często, należy skonsultować z lekarzem zmianę stosowanej mieszanki.   

 

Co zrobić, gdy niemowlę nie może zrobić kupy?

Problemów z wypróżnianiem u niemowląt nie należy bagatelizować. Już pierwsze niepokojące sygnały powinny skłonić rodziców do podjęcia odpowiednich działań. Jak pomóc dziecku, które nie może zrobić kupy?

 

Porozmawiaj z lekarzem

Gdy niemowlę karmione piersią nie może zrobić kupy, problem należy skonsultować z lekarzem. Zaparcia mogą wynikać z nieprawidłowości w budowie układu pokarmowego, schorzeń czy też alergii na niektóre białka. Pediatra zaleci karmiącej mamie odpowiednią dietę oraz przeprowadzi badania diagnostyczne, które pozwolą ustalić źródło problemu.

 

Upewnij się, czy prawidłowo przygotowujesz mieszankę

Jeśli u niemowlęcia karmionego mlekiem modyfikowanym pojawią się zaparcia, zwróć uwagę, czy prawidłowo przygotowujesz mieszankę. Zbyt gęsta konsystencja pokarmu może skutkować problemami z trawieniem. Z tego samego względu zrezygnuj z mleka wzbogaconego kleikiem ryżowym. Wybierając nową mieszankę dla dziecka, sprawdź, czy w jej składzie znajdują się prebiotyki i prebiotyki, które korzystnie wpływają na funkcjonowanie układu pokarmowego.

 

Rozważ zmianę mieszanki

Przyczyną problemów z wypróżnianiem u niemowląt karmionych sztucznie, może być również alergia na białka mleka krowiego.  W takim przypadku konieczna będzie zmiana mieszanki na produkt zawierający hydrolizat białka serwatki. Pamiętaj jednak, że taki produkt należy stosować pod nadzorem i według zaleceń lekarza.

 

Przeanalizuj dietę dziecka

Zbyt wczesne rozszerzanie diety często skutkuje tym, że niemowlę nie może zrobić kupy. Przestrzegaj zatem zaleceń dotyczących wprowadzania nowych pokarmów do jadłospisu dziecka. Podając maluszkowi nowy produkt, przez kilka dni obserwuj, czy u dziecka nie pojawią się zaparcia. Gdy zauważysz problemy z wypróżnianiem, uzupełnij dietę maluszka w pokarmy bogate w błonnik (np. przeciery z jabłek i śliwek). Pamiętaj również, że niemowlaka, który dostaje już pokarmy stałe, należy dopajać. Zadbaj zatem o odpowiednią podaż płynów.

 

Farmakologiczne leczenie zaparć u niemowląt

Może się zdarzyć, że mimo wprowadzenia powyższych zasad, niemowlę nadal nie może zrobić kupy. Jak pomóc takiemu dziecku? W takim przypadku konieczna będzie konsultacja z lekarzem, który zaleci odpowiednią farmakoterapię. Preparatami doustnymi, które mogą rozwiązać problem zaparć u niemowląt, są między innymi laktuloza czy makrogole. Jeśli maluch długo nie robił kupki, lekarz może zalecić także podanie leku doodbytniczo (np. w postaci czopka). Pamięta również, że choć wiele preparatów wspomagających wypróżnianie u niemowląt dostępnych jest bez recepty, to jednak tego typu środków farmakologicznych nigdy nie należy stosować na własną rękę.    

 

 lek. Michał Dąbrowski

 

Źródła:

1.      Leczenie zaparć u dzieci: https://www.termedia.pl/poz/Prof-Piotr-Albrecht-o-leczeniu-zaparc-czynnosciowych-u-dzieci,33541.html

2.      Zaparcia u dziecka: https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/choroby/ukladpokarmowy/70979,zaparcia-u-dzieci

3.      Zaparcia u niemowląt: https://leki.pl/poradnik/zaparcia-u-niemowlat-przyczyny-i-leczenie/