Rumień noworodkowy (toksyczny)

Jeden ze stanów przejściowych noworodka jako adaptacja do środowiska zewnętrznego. Skóra dziecka, w okresie ciąży chroniona środowiskiem macicy, po porodzie jest narażona na zmiany temperatury, drobnoustroje i środki chemiczne. Czynniki te wywołują zmiany skórne określane jako rumień noworodkowy. 

Rumień pojawia się klasycznie w pierwszych 48 godzinach życia noworodka. Zmiany dotyczą wyłącznie skóry i nigdy nie obejmują błon śluzowych. Od zmian skórnych wolne są zazwyczaj dłoniowe powierzchnie rąk i podeszwowe stóp. Mają charakter rumieniowo-grudkowych plam lub rumieniowo-krostkowych wykwitów na skórze. Zmian zwykle nie trzeba leczyć. Stopniowo ustępują same, choć może to trwać nawet 1-3 miesiące. W cięższych przypadkach konieczne bywa miejscowe leczenie przeciwzapalne.

Pomocna może być kąpiel z krochmalu. Tradycyjny krochmal jest dość czasochłonny do przygotowania, dlatego bardzo sprawdzi się tutaj krochmal Atoperal Baby Plus bez gotowania. Działa on kojąco i łagodząco - łagodzi podrażnienia skóry i sprzyja regeneracji uszkodzonego naskórka.

 

Potówki

Czynnikiem sprzyjającym jest przegrzewanie dziecka, ubieranie go w nieprzewiewne ubrania z tkanin syntetycznych lub nieprawidłowa pielęgnacja skóry. Są wynikiem zatrzymania potu przez niedojrzałe jeszcze przewody potowe. Powoduje to ich pękanie i przedostanie się potu do otaczającego go naskórka. Najczęściej pojawiają się na karku, pod pachami, w fałdach górnej części klatki piersiowej na szyi, w okolicy krocza, w pachwinach, na plecach. Są przyczyną niepokoju niemowląt.

Wyróżnia się trzy odmiany potówek:

  1. Potówki zwykłe. Występuje zamknięcie przewodu wyprowadzającego gruczołów potowych w warstwie rogowej naskórka. Pojawiają się pęcherzyki wypełnione surowiczym płynem. 

  2. Potówki czerwone. Zablokowany jest przewód wyprowadzający w obrębie dolnych warstw naskórka. Potówki przybierają bardziej czerwony kolor ze względu na toczący się miejscowy stan zapalny.

  3. Potówki głębokie. Pojawia się uszkodzenie przewodu wyprowadzającego gruczołu potowego w obrębie lub poniżej granicy skórno-naskórkowej. Często ta odmiana ulega nadkażeniu i pęcherzyki wypełnione są ropną wydzieliną.

W pielęgnacji dziecka pamiętać należy usunięciu przyczyny i wietrzeniu skóry. Pojedyncze pęcherzyki należy przecierać gazikiem nasączonym octenidyną. Dziecko można wykąpać w naparze z rumianku, który ma właściwości przeciwzapalne, dezynfekujące (uwaga na uczulenie na rumianek!); w nadmanganianie potasu (różowy kolor wody) lub w krochmalu. Także tutaj bardzo sprawdzi się krochmal Atoperal Baby Plus bez gotowania ze względu na działanie kojące, łagodzące podrażnienia skóry oraz przyspieszające regenerację skóry. W przypadku wtórnego nadkażenia zmian skórnych może zachodzić potrzeba zastosowania złożonych miejscowych preparatów antybiotykowych.

Alergiczny wyprysk kontaktowy – egzema. Jest to stan zapalny skóry. Staje się ona swędząca, czerwona, sucha i popękana, zaczyna się łuszczyć. Dziecko zaczyna być niespokojne. Początkowo występuje na policzkach, później na całej buzi i innych częściach ciała dziecka. Należy się skontaktować z alergologiem dziecięcym, który wytyczy dalsze postępowanie u dziecka. 

 

Ciemieniucha

Ciemieniucha pojawia się pomiędzy 3. a 5. miesiącem życia dziecka na owłosionej części głowy, czasem na brwiach. Powstaje w wyniku słabo dojrzałych gruczołów łojowych skóry produkujących zbyt dużą ilość sebium, które normalnie nawilża skórę. Na owłosionej skórze pojawiają się żółto brunatne łuski, które zlewając się tworzą tłustą skorupę. Usuwanie  ciemieniuchy polega na:

  • Zastosowaniu kompresu z emolientu lub oliwy z oliwek (2 godziny), następnie wyczesywaniu włosów gęstym grzebieniem oraz umyciu główki z użyciem szamponu dedykowanego niemowlętom. Dobrze sprawdzą się szczególnie szampony zawierające składniki nawilżające i zmiękczające. Szampon Atoperal Baby Plus spełnia te warunki. Posiada działanie nawilżające i pielęgnujące, wykazuje zdolność do łagodzenia podrażnień oraz niwelowania suchości głowy. Zawarty w nim prebiotyk (biolin), działa korzystnie na skórę atopową.

  • Zabieg powtarza się do całkowitego usunięcia łusek. Postępowanie z ciemieniuchą jest proste, ale wymaga dużo cierpliwości i systematyczności.

 

Sucha skóra

Skóra niemowlęcia jest bardzo delikatna i skłonna do przesuszeń. W przypadku suchej skóry dziecka powinno się stosować emulsję do kąpieli o działaniu nawilżającym i natłuszczającym, najlepiej na bazie olejów naturalnych. Może być to np. emulsja do kąpieli Atoperal Baby Plus, która ma 3 oleje: canola, lniany i sojowy,  o właściwościach natłuszczających, zmiękczających, wygładzających i ochronnych. Chroni ona skórę przed przesuszeniem oraz przed przeznaskórkową utratą wody. Można zastosować także PO kąpieli emulsję do ciała o działaniu nawilżającym, np. Atoperal Baby Plus. Zawiera ona olej macadamia, który ma właściwości natłuszczające, zmiękczające i ochronne oraz alantoinę, która silnie nawilża oraz nadaje skórze uczucie miękkości i gładkości, a także d-panthenol łagodzący podrażnienia i przyspieszający regenerację naskórka.

 

 

 

Piśmiennictwo:

  1. Czarnecka-Operacz M., Sadowska-Przytocka A.: Klasyczne zmiany skórne u noworodków jako trudny problem w codziennej praktyce klinicznej. Pediatria po Dyplomie, 2017, 01.

  2. Skurzak A., Iwanowicz-Palus G.: Opieka nad noworodkiem. [w:] Edukacja przedporodowa, red. naukowa G. Iwanowicz-Palus, A. Bień. Wyd. Lekarskie PZWL, Warszawa 2020.

  3. Musialik-Świetlińska E.: Pielęgnacja skóry noworodka donoszonego i wcześniaka. [w:] Neonatologia i opieka nad noworodkiem. J. Świetliński, Tom 1. Wyd. Lekarskie PZWL, Warszawa 2016. 

  4. Szczepański M.: Odrębności badania fizykalnego noworodków i niemowląt. [w:] Badanie fizykalne w praktyce pielęgniarek i położnych, red. E. Krajewska-Kułak, M. Szczepański. Wyd. Czelej, Lublin, 2008.