Spis treści

Kalendarz ciąży - kiedy zaczyna się ostatni kwartał? 

Zanim noworodek przyjedzie na świat, z pewnością skrupulatnie śledzisz jego rozwój tydzień po tygodniu. Ułatwia to kalendarz ciążowy, za pomocą którego można oszacować wiek ciąży i towarzyszące jej zmiany, a także termin rozwiązania. Jest to najpopularniejsza metoda wyliczania daty porodu. Zgodnie z zasadami, datę tę liczy się od dnia ostatniej miesiączki, chociaż do faktycznego zapłodnienia dochodzi kilkanaście dni później. Zgodnie z regułą Naegelego pierwszy trymestr ciąży rozpoczyna się właśnie w dniu ostatniej miesiączki przed zapłodnieniem, a cała ciąża trwa 40 tygodni. Jednak od momentu zapłodnienia jest to 38 tygodni. 

Trzeci trymestr ciąży to nic innego, jak trzy ostatnie miesiące jej trwania. Książkowo dzieli się je na tygodnie, czyli:

  • siódmy miesiąc: 28., 29., 30, 31. tydzień ciąży;

  • ósmy miesiąc: 32., 33., 34., 35. tydzień;

  • dziewiąty miesiąc: 36., 37., 38., 39., 40 tydzień. 

Pamiętaj, że obliczanie terminu porodu jest tylko szacunkowe. Za prawidłowe uznaje się rozwiązanie dwa tygodnie przed, jak i dwa tygodnie po spodziewanym terminie. 

Jak przebiega rozwój dziecka w III trymestrze ciąży? 

Z pewnością w przebiegu ciąży dziecko i jego rozwój interesują Cię najbardziej. Trzeci trymestr to czas, kiedy maluszek ma już dobrze rozwinięte większość narządów. W ostatnich miesiącach przede wszystkim intensywnie przybiera na wadze. Zapotrzebowanie maluszka na składniki odżywcze, witaminy i minerały w tym okresie jest bardzo duże. Dziecko w dużej ilości pochłania przede wszystkim wapń i żelazo. Musisz więc szczególnie zwracać uwagę na skład swojej diety, która ma bardzo ważne znaczenie dla prawidłowego rozwoju Twojego dziecka. 

W trzecim trymestrze dojrzewają również drogi oddechowe i układ nerwowy dziecka. Gdyby z różnych przyczyn konieczne było zakończenie ciąży na początku tego okresu, maluszek ma naprawdę spore szanse na prawidłowy rozwój, oczywiście dzięki wsparciu aparatury medycznej. Płuca dziecka w siódmym miesiącu są już w miarę dobrze rozwinięte, ale wciąż niezdolne do samodzielnego oddychania. 

Trzeci trymestr ciąży to mnóstwo zmian, które rozwijają się każdego dnia. W przybliżeniu to, jak rozwija się dziecko, łatwiej będzie podzielić na miesiące:

  • Siódmy miesiąc - maluszek intensywnie ćwiczy sprawność ruchową. Dziecko całkowicie otwiera oczy i mruga powiekami. Słyszy też świetnie Twój głos. Już w tym czasie u maluszka rozwija się odruch ssania. Zwykle jest to czas przyjęcia przez malca pozycji porodowej, czyli ustawienie ciała głową w dół, w kierunku kanału rodnego. Pod koniec siódmego miesiąca dziecko może ważyć ok. 1,5 kg i mierzyć 30 cm. 

  • Ósmy miesiąc - w tym czasie na ciele dziecka stopniowo zanika charakterystyczny meszek. Jego skóra staje gładsza, a ciało nabiera tkanki tłuszczowej. Pod koniec tego miesiąca waga dziecka wzrasta do ok. 2,5 kg. 

  • Dziewiąty miesiąc - w trakcie ostatnich kilku tygodni ciąży maluszek wciąż trenuje i doskonali odruchy, które przydadzą mu się po przyjściu na świat. Na jego główce rosną coraz dłuższe włoski, a skóra jest praktycznie gotowa do zmierzenia się ze środowiskiem zewnętrznym, chociaż wciąż bardzo delikatna. Dziecko zwiększa swoją masę ciała do ponad 3 kg. 

Musisz wiedzieć, że waga noworodka bywa różna. Najczęściej dzieci rodzą się z masą ciała od 2,8 do 3,8 kg, ale niewielkie odchylenia od tej normy nie muszą oznaczać nieprawidłowości. Trzeci trymestr ciąży to czas, kiedy powinnaś pozostawać pod stałą opieką lekarza. Na podstawie badania USG określi on dokładniej rozwój maluszka. 

Zmiany fizyczne w ciele mamy

Szybkie rozciąganie tkanek niestety zwykle sprawia, że na skórze mogą pojawić się rozstępy. W trakcie ciąży warto systematycznie nawilżać skórę. Na jej nadmierną suchość wpływa nie tylko przybieranie masy ciała i powiększający się brzuch, ale także zmiany hormonalne. W ostatnim trymestrze ciąży dochodzi również do wzrostu poziomu progesteronu we krwii mamy. Pod jego wpływem Twoje włosy mogą stać się gęściejsze i mocniejsze. Kobiety w ciąży niekiedy zauważają też poprawę kondycji paznokci. 

Trzeci trymestr ciąży to czas, kiedy mogą pojawić się bezbolesne skurcze macicy. Są to tzw. skurcze przepowiadające. Możesz odczuwać kilkusekundowe twardnienie macicy. Skurcze takie są nieregularne. Pojawiają z różną częstotliwością i o różnych porach dnia. Te porodowe będą regularne, mocniejsze i stopniowo narastające. Jeśli zaobserwujesz regularne skurcze lub gdy pojawia się ból podbrzusza, należy to skonsultować z lekarzem.

Przygotuj się również, że znacznie zwiększą się Twoje piersi. U niektórych kobiet siara z sutków może wypływać nawet kilka tygodni przed porodem, u innych natomiast pokarm pojawia się dopiero po rozwiązaniu. 

W ostatnim trymestrze ciąży dziecko wciąż rośnie, dlatego wzrasta również masa Twojego ciała. Zwykle kobiety przybierają na wadze od 11 do 16 kg, ale oczywiście jest to sprawa bardzo indywidualna. W siódmym miesiącu możesz odczuwać intensywne ruchy dziecka. Z czasem, gdy maluszek będzie miał coraz mniej miejsca, ruchy te będą mniej gwałtowne, ale często mocne, rozpierające. 

Możliwe dolegliwości ciążowe w ostatnich tygodniach 

Gdy powiększa się brzuszek, pojawiają się również inne dolegliwości. Nacisk macicy na żyły może zaburzać ciśnienie krwi. Ważne jest więc abyś zwłaszcza w trakcie snu wybierała wygodną pozycję. Ucisk i zaburzenia krążenia mogą być powodem także teleangiektazji (pajączków), żylaków i hemoroidów. Mogą dokuczać Ci również obrzęki, zwłaszcza pod koniec ciąży. Jeśli masz spuchnięte kostki i łydki, zwykle wystarczy na pewien czas unieść nogi. Puchnąć może również twarz i dłonie. Pamiętaj jednak, że jeśli w krótkim czasie pojawi się duży obrzęk, warto zgłosić się do lekarza, ponieważ jest jeden z objawów stanu przedrzucawkowego. 

Powiększająca się macica stopniowo zacznie naciskać również na przeponę i płuca. W ostatnim etapie ciąży mogą więc dokuczać Ci trudności z oddychaniem i zadyszki, zwłaszcza w trakcie wysiłku fizycznego. 

Na początku ciąży kobietom zwykle dokuczają częste wizyty w toalecie wynikające z napierania rosnącej macicy na pęcherz. W drugim trymestrze, gdy macica unosi się nieco wyżej, dolegliwości takie zwykle ustępują. Musisz jednak przygotować się na ich powrót. Wraz ze zbliżającym się terminem porodu macica ponownie zacznie uciskać pęcherz moczowy. 

Bóle pleców i zmęczenie to również jedne z nieuniknionych objawów trzeciego trymestru ciąży. Ponadto jako jedną z najczęstszych dolegliwości zgłaszanych przez ciężarne wymienia się zgagę. Refluks żołądkowo-przełykowy przez ostatnie miesiące ciąży powodowany jest przez ucisk powiększającej się macicy i maluszka. Na rozluźnienie mięśni przełyku wpływa również progesteron, dlatego zgaga może pojawiać się praktycznie na każdym etapie ciąży. Palenie i pieczenie w przełyku może nasilać się w pozycji leżącej, a także pod wpływem niektórych pokarmów. Musisz więc szczególnie zwracać uwagę na swoją dietę. 

 

Jakie badania prenatalne wykonuje się pod koniec ciąży? 

W ostatnim kwartale ciąży ginekolog może zalecić częstsze wizyty kontrolne. W ostatnim miesiącu zostaniesz natomiast skierowana na regularne badania KTG. 

Z pewnością będziesz musiała wykonać podstawowe badania kontrolne moczu i krwi. Trzeci trymestr ciąży to również czas na wykonanie badań diagnostycznych w celu ewentualnego wykrycia chorób, takich jak np:

  • wirusowe zapalenie wątroby typu B i C;

  • nosicielstwo paciorkowca beta-hemolizującym (GBS);

  • kiła;

  • HIV. 

Badania w trzecim trymestrze ciąży są obowiązkowe. Ich wyniki będą potrzebne przed przyjęciem na oddział porodowy. 

Ostatnia prosta przed porodem! Przygotuj się! 

Ostatnie trzy miesiące ciąży warto wykorzystać na przygotowania do porodu. Możesz więc zapisać się do szkoły rodzenia. Informacje przekazywane przez lekarzy, położne oraz innych specjalistów z pewnością Ci się przydadzą. Do szkoły takiej warto chodzić z tatą maluszka lub inną bliską osobą. Dzięki zajęciom nie tylko przygotujesz się do porodu, ale będziesz też miała okazję poćwiczyć m.in. przewijanie. Zajęcia praktyczne świetnie przygotowują do opieki nad dzieckiem. 

Tuż przed porodem zwykle pojawiają się coraz większe problemy fizyczne, przez które może być Ci ciężko wykonywać niektóre czynności. Jeśli jeszcze nie spakowałaś torby do szpitala, warto zrobić to już na początku trzeciego trymestru. Możesz też ostatecznie skompletować wyprawkę dla maluszka i uporządkować pokój. 

 

lek. Marta Dąbrowska