Spis treści

Karmienie na żądanie – co to jest?

Pod pojęciem karmienia na żądanie kryje się podawanie dziecku posiłku wtedy, gdy zasygnalizuje ono, że jest głodne. Ten sposób żywienia jest zalecany przez wielu pediatrów, choć istnieje również konkurencyjna metoda, która polega na karmieniu według zegarka.

 

Niemowlę karmione na żądanie może domagać się przystawienia do piersi z bardzo różną częstotliwością. Jest to zależne od wielu czynników – m.in. indywidualnego zapotrzebowania dziecka na jedzenie. Niektóre maluchy lubią spożywać małe porcje w krótkich odstępach czasowych, inne wypijają dużo mleka naraz, co zaspokaja ich potrzebę na dłużej.

 

Warto pamiętać, że karmienie nie służy wyłącznie temu, by dziecko mogło się najeść. Jest również potrzebne, aby zaspokoiło ono swoją potrzebę bliskości i bezpieczeństwa. Częste wołanie niemowlęcia o jedzenie może więc wynikać z innych czynników niż sam głód. Dziecko może mieć wyjątkowo silną potrzebę bliskości z matką, ale także wzmożony odruch ssania, który da się zaspokoić np. poprzez podanie niemowlęciu smoczka.

 

Inną przyczyną, dla której karmienie na żądanie może przebiegać z bardzo dużą częstotliwością, jest niedojadanie przez malucha. Powodem może być przysypianie przy piersi (wtedy należy dziecko aktywizować) bądź błędna technika karmienia. W przypadku takiego podejrzenia poproś położną lub doradczynię laktacyjną o pomoc w ocenieniu efektywności ssania niemowlęcia oraz sposobu jego przystawienia do piersi. Czasami drobne poprawki w tym zakresie pozwalają zażegnać problem na stałe.

 

Istnieją również momenty, w których dziecko w sposób naturalny zaczyna częściej domagać się jedzenia. Są to tzw. skoki rozwojowe, czyli okresy intensywnego rozwoju układu nerwowego, które u niemowląt do pierwszego roku życia występują aż 7 razy:

  • między 4. a 5. tygodniem życia,

  • około 8. tygodnia życia,

  • między 10. a 12. tygodniem życia,

  • między 18. a 20. tygodniem życia,

  • między 22. a 26. tygodniem życia,

  • między 36. a 40. tygodniem życia,

  • między 41. a 46. tygodniem życia.

 

Objawami skoków rozwojowych mogą być częstszy płacz i większa drażliwość niemowlęcia, ale też nieustanna potrzeba fizycznego kontaktu z mamą.

 

Czy lepsze jest karmienie na żądanie, czy co 3 godziny?

To, czy będziesz karmić dziecko na żądanie, czy też o ustalonych porach, zależy wyłącznie od Ciebie. Niektóre mamy wolą mieć ustabilizowany rytm dnia i dlatego podają niemowlęciu posiłki o z góry zaplanowanych godzinach. Regularne opróżnianie piersi pomaga również opanować nawał pokarmu, który występuje najczęściej w pierwszych dniach po porodzie. Karmienie co 3 godziny jest więc często wygodniejsze z punktu widzenia komfortu mamy oraz jej planu dnia.

 

Niezależnie od tego, czy karmisz na żądanie czy też o określonych godzinach, istnieją sytuacje, w których zaleca się przystawianie dziecka do piersi zawsze wtedy, gdy zasygnalizuje ono taką potrzebę. Mowa tu przede wszystkim o czasie choroby i okresie ząbkowania, ale także o ciepłych, letnich dniach. Głównym składnikiem pokarmu jest woda, wołając o pierś, dziecko może więc sygnalizować, że jest spragnione.

 

Warto pamiętać, że model karmienia na żądanie jest odpowiedni dla dzieci zdrowych, urodzonych w terminie i prawidłowo przybierających na wadze. Niemowlęta, które nie spełniają tych kryteriów, powinny otrzymywać posiłki o ustalonych porach i z częstotliwością, która pozwoli im jak najszybciej uzyskać optymalny stan zdrowia.

 

Technicznie rzecz biorąc karmienie piersią na żądanie nie różni się od karmienia na żądanie mlekiem modyfikowanym. W przypadku tego drugiego typu diety zaleca się jednak podawanie dziecku posiłków nie częściej niż co 3 godziny. Jako uzasadnienie podaje się fakt, że trawienie preparatów mlekozastępczych trwa nieco dłużej niż trawienie naturalnego pokarmu matki. Z tego powodu, spożywając mleko modyfikowane, niemowlę powinno rzadziej sygnalizować potrzebę jedzenia.

 

Karmienie na żądanie – częste pytania

Wiele mam, dokonując wyboru, czy karmić na żądanie czy według zegarka, mierzy się z różnego rodzaju dylematami i zadaje sobie nieskończoną liczbę pytań. Poniżej zebraliśmy najczęstsze z nich i udzieliliśmy na nie odpowiedzi.

 

Karmienie na żądanie jest zalecane w czasie pierwszych 4-6 tygodni życia dziecka, kiedy trwa proces stabilizowania się laktacji. Po tym czasie możesz pozostać przy tej metodzie żywienia lub przejść na karmienie wg zegarka.

 

Nie da się precyzyjnie odpowiedzieć na to pytanie. Należy przyjąć, że taki sposób żywienia jest optymalny do momentu, w którym zarówno dziecko, jak i mama, tego właśnie potrzebują. Mleko jest podstawą diety niemowlęcia do ukończenia przez nie pierwszego roku życia. W związku z tym warto rozważyć karmienie na żądanie do momentu, w którym dieta maleństwa zostanie rozszerzona o pokarmy stałe.

 

Przyjmuje się, że przystawianie dziecka do piersi lub podawanie mu butelki powinno odbywać się co najmniej 8 razy na dobę.

 

Ideą karmienia na żądanie jest przystawianie dziecka do piersi (względnie podawanie mu butelki) zawsze wtedy, gdy o to poprosi. W związku z tym nie ma górnej granicy określającej liczbę posiłków na dobę. Jeśli niemowlę woła o pierś bardzo często, warto upewnić się, że jego ssanie jest efektywne, a za wzmożonym apetytem nie stoją inne niezaspokojone potrzeby.

 

Każde dziecko jest inne i każde komunikuje swoje potrzeby w nieco inny sposób. Jedynym sposobem na nauczenie się tego, co oznaczają różne sygnały, jest baczna obserwacja niemowlęcia. Warto też ufać swojemu instynktowi, ponieważ faktem jest, że każda mama zna swoją pociechę najlepiej.

 

W dużej mierze zależy to od potrzeb dziecka. Jedne niemowlęta najadają się w ciągu kilku minut, inne potrzebują na to nieco więcej czasu. Są też maluszki, które dosłownie „wiszą” na piersi praktycznie przez cały dzień. W takich sytuacjach warto zwrócić uwagę, czy dziecko aktywnie ssie (czy słychać odgłos przełykania pobranego pokarmu) czy też używa sutka w funkcji smoczka. 

 

lek. Michał Dąbrowski