Odejście wód płodowych zwiastuje narodziny dziecka. Najczęściej występuje w I lub na początku II okresu porodu. W tym czasie kobieta zwykle znajduje się już w szpitalu, chociaż nie zawsze. O tym, jak szybko zgłosić się na oddział położniczy, gdy odejdą wody, decyduje kilka czynników - tydzień ciąży, obecność skurczy, zabarwienie wód, dodatni wynik badania GBS, aktywne infekcje oraz samopoczucie ciężarnej. Dowiedz się więcej o odchodzeniu wód płodowych!

 

Spis treści

 

1. Co warto wiedzieć o wodach płodowych?

Dziecko w życiu płodowym rozwija się w środowisku wodnym - otoczone płynem owodniowym. Nieustannie filtrowany płyn, powstały z przesięku krwi matki oraz moczu płodu, spełnia wiele istotnych funkcji: zabezpiecza przed silnymi bodźcami i urazami z zewnątrz, utrzymuje stałą temperaturę, ma działanie bakteriobójcze i bakteriostatyczne, umożliwia transport substancji odżywczych, warunkuje rozwój płuc, układów pokarmowego i moczowego. 

 

W ciąży o prawidłowym przebiegu płyn owodniowy jest stale produkowany i wchłaniany (wypijany). Jego objętość zwiększa się sukcesywnie aż do 36. tygodnia ciąży - w ósmym miesiącu może wynosić 1-1,5 l. Po tym czasie zmniejsza się, aby w 40. tygodniu ciąży osiągnąć około 800 ml. Ilość wód płodowych jest jednym z parametrów badania USG. Wskaźnik AFI pozwala potwierdzić dobrostan płodu i sprawdzić, czy nie doszło do mało- lub wielowodzia. Taka sytuacja jest alarmująca i wymaga odpowiedniego postępowania medycznego (obserwacji w szpitalu, profilaktycznej antybiotykoterapii i in.).

 

2. Jak wygląda odchodzenie wód płodowych?

Dziecko, które jest gotowe do przyjścia na świat, napiera na kanał rodny, a tym samym rozciąga pęcherz płodowy. W pewnym momencie błony pękają i odchodzi płyn owodniowy. Jednak nie zawsze odbywa się to tak spektakularne, jak na filmach. Sposób odchodzenia wód płodowych to kwestia indywidualna. Właściwie chlust wód płodowych, tworzący kałużę wokół ciężarnej to rzadkość. Znaczenie częściej to skąpy wyciek, sączący się przez 2-3 godziny przed porodem bądź strumień wód wypływających już w trakcie II jego fazy. Najważniejsze, aby odejście wód płodowych nie nastąpiło przedwcześnie, czyli przed ukończeniem 37. tygodnia ciąży. 

 

Sączące się wody płodowe łatwo przeoczyć. Wilgotne ślady na bieliźnie można uznać za objaw wysiłkowego nietrzymania moczu, które im bliżej rozwiązania, tym bardziej się nasila. Dlatego, kompletując wyprawkę do szpitala, oprócz kosmetyków do pielęgnacji niemowlęcia z Niezbędnika Młodej Mamy, warto zaopatrzyć się także w testy do wykrywania wycieku płynu owodniowego. Te wygodne i praktyczne wkładki higieniczne, w wyniku kontaktu z wodami płodowymi zmieniają kolor. Z ich pomocą bez trudu odróżnia się odchodzenie wód płodowych od popuszczenia strużki moczu, a tym samym zapewnia sobie spokój - tak ważny w okresie oczekiwania na dziecko. 

 

Pamiętaj! Odejście wód płodowych we właściwym czasie, następuje w I lub II okresie porodu. Jednak do pęknięcia błon płodowych może dojść wcześniej - jeszcze przed wystąpieniem czynności porodowej.

 

3. Co robić, kiedy odejdą wody?

Najczęściej odejście wód płodowych następuje w II okresie porodu, kiedy kobieta jest już na sali porodowej. Zdarza się jednak i tak, że odejście wód płodowych zaskakuje ciężarną w domu. Zwykle zwiastuje to rozpoczynającą się akcję porodową, czyli I okres porodu. To etap rozwierania szyjki macicy i coraz bardziej narastających, regularnych skurczy. Ponieważ każdy poród jest inny i nie zawsze przebiega „książkowo”, można spodziewać się także odejścia wód płodowych bez skurczy (akcja skurczowa może pojawić się samoczynnie z opóźnieniem, jeśli nie, indukuje się poród). 

 

Odejście wód płodowych to sytuacja normalna, która nie powinna niepokoić, o ile:

  • dziecko jest donoszone (> 37. tc.),

  • płyn owodniowy jest bezbarwny i bezwonny (może być lekko mętny),

  • ciąża przebiega prawidłowo, bez infekcji i powikłań.

 

Pamiętaj! Gdy stwierdzisz, że odeszły wody, postaraj się zachować spokój. Zapamiętaj dokładną godzinę odejścia wód płodowych i zaobserwuj ich kolor i zapach - to ważne informacje dla położnej. Ruszaj do szpitala! Odejście wód płodowych niemal zawsze zwiastuje narodziny dziecka. Bardzo prawdopodobne, że jeszcze tego samego dnia przytulisz swoje maleństwo. 

 

4. Odejście wód płodowych - kiedy do szpitala?

Kiedy odejdą wody, a skurcze nie są jeszcze zbyt uciążliwe, można wziąć krótki prysznic i spokojnie udać się do szpitala. Najlepiej w przeciągu dwóch godzin. Na oddziale położniczym znacznie szybciej powinny się znaleźć te kobiety, które: 

  • nie ukończyły 37. tygodnia ciąży,

  • zauważyły, że wody płodowe są zabarwione, wydzielają nieprzyjemną woń,

  • odczuwają silne skurcze,

  • rodzą kolejny raz, 

  • mają dodatni wynik testu GBS,

  • nie czują się najlepiej, są zaniepokojone, przestraszone. 

 

Dlaczego to takie ważne? Odejście wód płodowych sprawia, że dziecko nie jest dostatecznie chronione. Płyn owodniowy zabezpiecza przed zagrożeniami ze świata zewnętrznego - w tym chorobotwórczymi drobnoustrojami, które mogą łatwo przeniknąć przez uszkodzone błony płodowe, wywołać infekcję, grożącą poważnymi powikłaniami. Zakażenia wewnątrzmaciczne, podobnie jak brak wód płodowych, to stany patologiczne, niosące ryzyko porodu przedwczesnego i poważnych konsekwencji zdrowotnych. Wśród nich niedotlenienia okołoporodowego, będącego przyczyną Mózgowego Porażenia Dziecięcego, niewydolności narządów, a nawet poronienia. Samoobserwacja i kontrola odchodzenia płynu owodniowego to bardzo przydatne i proste w użyciu narzędzia, które mogą pomóc pomyślnie zakończyć ciążę i urodzić zdrowe, szczęśliwe dziecko. 

 

Lek. Marta Dąbrowska

 

 

 

Źródła:

 

G. H. Bręborowicz, Położnictwo i Ginekologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2007

 

Przedwczesne odpłynięcie wód płodowych, “mamaginekolog.pl”, [dostęp 24.09.2020], https://mamaginekolog.pl/przedwczesne-odplyniecie-wod/

 

 

Zobacz więcej: