Kangurowanie noworodka po porodzie — dlaczego warto?

Na czym polega kangurowanie dziecka?

Kangurowanie określane jest też jako metoda "skóra do skóry". Polega ono na przykładaniu noworodków i niemowląt bezpośrednio do skóry rodzica. Dziecko ułożone na klatce piersiowej rodzica powinno być bez ubranek, z wyjątkiem czapeczki i pieluszki. Całkowicie nagi noworodek przykładany jest do skóry mamy tuż po narodzinach. Metoda ta niesie sporo korzyści zarówno dla dziecka, jak i rodziców. Poza budowaniem więzi z nowym członkiem rodziny sposób ten ma również korzyści medyczne, dlatego Światowa Organizacja Zdrowia zaleca stosowanie metody kangurowania. 

Pierwszy bliski kontakt matki i dziecka odbywa się bezpośrednio po porodzie. W późniejszym czasie kangurowanie warto przeprowadzać przynajmniej kilka razy w tygodniu, najlepiej z udziałem obojga rodziców, ponieważ kontakt z tatą pozwala na zupełnie inną stymulację noworodka. Ważne jest jednak, aby rodzic w trakcie bliskiego kontaktu z ciałem dziecka był spokojny i odprężony. Kangurowanie może trwać tyle, ile potrzebuje tego maluszek i jego rodzice. 

Skąd wywodzi się pomysł tego sposobu? 

Kangury to niezwykłe ssaki. Ich młode tuż po urodzeniu samodzielnie przedostają się do torby lęgowej, gdzie piją mleko matki. Małe kangury dojrzewają w torbie lęgowej ok. 10 miesięcy. Na podstawie obserwacji kangurów powstała nazwa metody "kangurowanie". Jednak pomysł takiego postępowania powstał z innych przyczyn. 

Pozytywny wpływ bliskości skóry dziecka z matką odkryto przez przypadek. W szpitalu z niedostateczną ilością łóżeczek dla noworodków matki zmuszone były do trzymania dzieci na swoich ciałach. Zauważono wówczas pozytywny wpływ tak wczesnej relacji dziecka ze skórą rodzica. Obecnie kangurowanie to metoda praktykowana w większości krajach na całym świecie. 

Jakie korzyści daje metoda "skóra do skóry"?

Kangurowanie pozwala przede wszystkim na budowanie więzi z dzieckiem od pierwszych chwil po jego przyjściu na świat. Pamiętaj, że poród, zarówno naturalny jak i poprzez cesarskie cięcie to spore wyzwanie dla Twojego maluszka. Bliski kontakt z mamą, miękkość jej skóry, zapach i tulenie to dla dziecka po porodzie najlepsza forma relaksu. Kangurowanie pozwala na szybkie obniżenie poziomu stresu maluszka, ale także jego mamy. W trakcie tulenia dziecka szybko zapomnisz o wysiłku, jaki włożyłaś w wydanie go na świat. 

W łonie mamy maluszek jest bezpieczny. Jest mu ciepło i wygodnie. Po narodzinach procesy termoregulacji jego ciała nie są jeszcze wystarczająco rozwinięte. Tuląc dziecko, zapewniasz mu regulację temperatury ciała własnym ciałem. Dziecko w brzuchu mamy stale odczuwa bicie jej serca. Gdy się urodzi, a Ty przykładasz go do piersi, ponownie może odczuć częstość oddechów. Maluszek jest też kołysany ruchami Twojej klatki piersiowej, co pozwala mu poczuć się "jak w domu". 

Pierwsze godziny opieki nad dzieckiem są kluczowe. Maluch ułożony blisko piersi instynktownie zaczyna pobierać pokarm. Lekarze są zgodni, że bliski kontakt matki z dzieckiem oddziałuje pozytywnie na jego rozwój emocjonalny także w późniejszym okresie życia. Dzieci takie szybciej przybierają na masie ciała, są też spokojniejsze i łatwiej zasypiają. 

Zalety stosowania tej metody to również pozytywny wpływ na florę bakteryjną. Po przyjściu na świat maluszek opuszcza sterylne warunki i musi zmierzyć się z otoczeniem. Dobroczynna mikroflora pokrywająca powierzchnię ciała rodzica pozwala na kształtowanie odporności dziecka już od pierwszych jego chwil poza łonem mamy. 

Jak wygląda kangurowanie noworodka po porodzie? 

Warto rozpocząć kangurowanie bezpośrednio po porodzie. Pierwsze godziny są kluczowe dla dalszego rozwoju noworodka. Opuszcza on ciepłe i bezpieczne łono mamy. Tuż po porodzie maluszek jest zmęczony i zestresowany. Podobnie jak Ty potrzebuje on w tym czasie chwili wytchnienia, a nic nie działa na dziecko tak kojąco, jak bliskość mamy lub taty. 

Coraz więcej szpitali, a właściwie większość, praktykuje kangurowanie po porodzie. W momencie przyjścia na świat dziecka jest ono od razu kładzione na ciele matki i przystawiane do jej piersi, jeszcze przed odcięciem pępowiny. Noworodek kładziony jest na klatce piersiowej mamy i przystawiany do karmienia. Zwykle trwa to do dwóch godzin po porodzie. 

Dopiero po tym czasie maluszek będzie ubrany i oboje zostaniecie przewiezieni z sali porodowej na oddział poporodowy. 

Ssanie brodawki stymuluje wydzielanie oksytocyny, a to pobudza produkcję mleka. Z tego powodu pozostawienie dziecka przy piersi tuż po porodzie pozwala na szybsze pobudzenie laktacji. Hormon ten wpływa także na obkurczanie macicy, dzięki czemu wczesne przystawienie maluszka do piersi mamy przyspiesza również jej powrót do stanu przed ciążą. Dlatego nie zdziw się, jeśli już podczas pierwszego karmienia odczujesz łagodne skurcze macicy. 

Jeśli z różnych powodów nie zdecydujesz się na karmienie naturalne i tak możesz pędzić pierwsze chwile z dzieckiem przyłożonym do skóry. Maluszek ma dość energii otrzymanej od Ciebie w trakcie pobytu w brzuszku. 

Kangurowanie ma bardzo istotne znaczenie w trakcie opieki nad wcześniakami i dziećmi o niskiej masie urodzeniowej. Dzieci urodzone przedwcześnie dzięki kangurowaniu szybciej przybierają na masie ciała i dochodzą do prawidłowego stanu. Metoda ta zmniejsza też ryzyko wystąpienia problemów z oddychaniem u maluszka. 

Na czym polega kangurowanie przez tatę po cesarskim cięciu? 

Kangurowanie jest najczęściej stosowane tuż po porodzie, kiedy maluszek przykładany jest do skóry matki. Jednak ze względu na świadomość potrzeby bliskości i dbałości o rozwój układu immunologicznego od pierwszych chwil życia, również tata odgrywa istotną rolę. Coraz więcej szpitali przykłada dużą uwagę do naturalnych metod stymulujących rozwój dziecka. Jeśli z różnych przyczyn planujesz poród przez cesarskie cięcie, zapytaj o możliwość kangurowania przez tatę. 

Jeśli mama po cesarskim cięciu nie może od razu zaopiekować się noworodkiem, w kangurowanie warto zaangażować również tatę. Jak to wygląda w szpitalu? 

Czy istnieją przeciwwskazania? 

Kangurowanie to naturalna metoda o potwierdzonej skuteczności. Sprawdza się ona doskonale u dzieci tuż po porodzie, jak i starszych niemowląt. Jeśli maluszek po urodzeniu ma na tyle siły, aby przebywać przy mamie bez medycznego wsparcia, zwykle kangurowanie jest jak najbardziej zalecane. 

Jednak przeciwwskazania do kangurowania mogą dotyczyć również mamy. Zwykle nie stosuje się tej metody przy infekcjach skórnych, które mogłyby zagrażać zdrowiu dziecka. Ważny jest też stan emocjonalny mamy. 

lek. Marta Dąbrowska