Przez pierwsze pół roku życia dziecka zaleca się wyłączne karmienie naturalne. Często jednak laktacja nie przebiega tak, jak się tego spodziewamy. Również niemowlę możesz mieć problem z prawidłowym ssaniem piersi. Między innymi w takich sytuacjach wskazane jest karmienie mieszane, w trakcie którego należy podawać dziecku naprzemiennie pokarm z piersi i butelki. Wyjaśniamy, kiedy warto zdecydować się na kamienie mieszane i na czym dokładnie polega ta metoda!
Spis treści
Czym jest karmienie mieszane? Na czym polega ten sposób?
Pierwsze miesiące życia maluszka rzutują na jego dalszy rozwój. W tym czasie niemowlę intensywnie się rozwija. Kluczowa jest więc dieta dziecka, która zapewni mu odpowiedni poziom niezbędnych składników odżywczych. To właśnie mleko matki zawiera wszystko, czego maluszek potrzebuje. Dodatkowymi zaletami karmienia niemowlęcia piersią jest dostarczanie mu przeciwciał odpornościowych, które zapewniają mu ochronę w czasie, kiedy jego układ immunologiczny dopiero się rozwija.
Światowa Organizacja Zdrowia zaleca, aby mleko mamy stanowiło jedyne źródło pożywienia przynajmniej przez pierwsze półrocze życia maluszka. Zdarza się jednak, stosunkowo bardzo często, że młoda mama nie może karmić dziecka wyłącznie mlekiem naturalnym. Wówczas opcji jest kilka – przejście na karmienie sztuczne (za pomocą mleka modyfikowanego) lub karmienie mieszane.
Karmienie mieszane to karmienie, które polega na wprowadzeniu mleka modyfikowanego przy jednoczesnym kontynuowaniu karmienia piersią. Sposób ten może dotyczyć użycia wyłącznie pokarmu mamy, np. jeśli jest on wcześniej odciągany i podawany dziecku z butelki. Naprzemienne karmienie piersią i mlekiem modyfikowanym jest również najbezpieczniejszym sposobem odstawiania maluszka od piersi – gdy chcesz wrócić do pracy lub po prostu dziecko jest na tyle duże, że zdecydowałaś się przerwać karmienie naturalne.
Kiedy wskazane jest dokarmianie noworodka?
Do stosowania karmienia mieszanego młode mamy mogą być zmuszone ze względów medycznych. Nie zawsze wyłączne karmienie piersią jest możliwe. Dotyczy to głównie wcześniaków, które mają problem ze ssaniem piersi i przybierają na wadze zbyt wolno. W takich sytuacjach pediatra może zalecić dokarmianie mlekiem modyfikowanych. Słabe, nieefektywne ssanie może wynikać również z wad anatomicznych, takich jak np. zbyt krótkie wędzidełko górnej wargi, co utrudnia dziecku prawidłowe pobieranie jedzenia. Pobieranie mleka z piersi mamy bywa dla maluszków trudniejsze, niż picie mleka z butelki. W dalszej perspektywie dodatkowy wysiłek jest bardzo korzystny – wpływa na prawidłowy rozwój mowy, przygotowuje maluszka do pobierania pokarmów stałych.
Karmienie butelką bywa koniecznością również, gdy młoda mama ma problemy z laktacją. Wśród nich wymienia się głównie niedostateczną ilość pokarmu. Wiedz, że laktację pobudza oksytocyna wydzielana w trakcie stymulacji brodawek. Młode mamy mogą więc nie być w stanie karmić piersią z powodu komplikacji okołoporodowych, np. gdy maluszek musi zostać na pewien czas odizolowany. Wówczas produkcję naturalnego mleka możesz pobudzić za pomocą laktatora. Jeśli mama ma zbyt mało pokarmu, może też pobudzić jego wydzielanie, stosując specjalne preparaty.
Ponadto zdarzają się sytuacje prowadzące do poranienia brodawek sutkowych. Najczęściej dochodzi do nich przy niewłaściwej technice przystawiania niemowlęcia do piersi. W przypadku mam, którym zależy na wygojeniu sutków i jednoczesnym kontynuowaniu karmienia piersią, podejmuje się decyzję o podawaniu mleka przez smoczek.
Karmienie naprzemienne przy odstawianiu niemowlęcia od piersi
W okresie wprowadzania nowych pokarmów do diety dziecka, a także jeśli chcesz wcześniej wrócić do pracy, najlepiej zdecydować się na wprowadzenie karmienia mieszanego. Nagłe zmiany pokarmu nie służą niemowlęciu, dlatego jeśli tylko możesz, w początkowym etapie odstawiania malca od swojego mleka najlepiej łączyć karmienie piersią i butelką.
Karmienie mieszane może zalecić lekarz, ale często jest to również świadoma decyzja kobiety. Dla mamy potrzeby dziecka są najważniejsze. Pamiętaj jednak, że to Ty powinnaś podjąć decyzję o wprowadzeniu mleka modyfikowanego. Twoje zdrowie i stan emocjonalny są równie ważne, jak potrzeby maluszka. Obecnie dostępne mieszanki mleka początkowego bardzo dobrze odzwierciedlają pokarm matki. Oczywiście karmienie mlekiem modyfikowanym różni się od naturalnego, ale wcale nie musi być gorsze. Zarówno mamy, którym zależy na karmieniu naturalnym, jak i te, które chcą zakończyć karmienie piersią, powinny pamiętać, że mogą skorzystać z pomocy doradcy laktacyjnego. Warto też wybór odpowiedniego mleka modyfikowanego skonsultować z lekarzem.
Podstawowe zasady karmienia piersią i butelką
Gdy karmienie mieszane noworodka jest koniecznością (z przyczyn medycznych), musisz podać mleko modyfikowane niezależnie od wieku i stanu zdrowia dziecka. Jeśli jednak decydujesz się na karmienie mieszane z innych przyczyn, wybierz dogodny moment. Przy zmianie pokarmu maluchowi nie powinny dokuczać objawy ząbkowania, katar czy inne dolegliwości. Kolejno ustal odpowiednią ilość mleka na podstawie wieku dziecka. Każdą porcję podawaj ostrożnie, obserwując reakcję dziecka. Zarówno karmienie wyłącznie piersią, tylko mlekiem modyfikowanym, jak i naprzemienne powinno być prowadzone „na żądanie”. Maluch powinien być karmiony tak często, jak tego potrzebuje. Z czasem zauważysz, jaka częstotliwość karmienia jest odpowiednia.
Jeśli musisz zdecydować się na kamienie mieszane, ale będziesz chciała wrócić do sposobu naturalnego, nie zapominaj o karmieniu piersią w nocy. Zbyt długie przerwy pomiędzy przystawianiem maluszka do piersi powodują osłabienie laktacji.
Zdarza się, że dziecko karmione naprzemiennie szybko przyzwyczaja się do wygodniejszej alternatywy i niechętnie wraca do ssania piersi. Początkowo maluszkowi mogą też towarzyszyć kolki – postaraj się więc wybrać odpowiednią butelkę, która będzie minimalizować ilość pęcherzyków powietrza w mleku. Zmianie może ulec również wygląd i konsystencja kału – kupki dziecka raczej będą gęste i ciemniejsze.
Pawlus B, Komentarz do artykułu „Mieszane żywienie niemowląt – jak często i z jakich przyczyn niemowlęta są równocześnie karmione piersią i mlekiem modyfikowanym?” „Standardy Medyczne/ Pediatria” 2022, t. 19, 31-32.
Sarnecki J., Mieszane żywienie niemowląt – jak często i z jakich przyczyn niemowlęta są równocześnie karmione piersią i mlekiem modyfikowanym?, „Standardy Medyczne/ Pediatria” 2022, t. 19, 29-30
Szajewska H., Socha P., Horvath A. i in., Zasady żywienia niemowląt. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci, „Standardy Medyczne/ Pediatria” 2021, t. 18, 805-822.
