Spis treści

Pierwszy uśmiech niemowlaka zawsze jest mimowolny 

Gdy powiększa się Twój brzuszek, maluch przybiera na wadze, zmienia się i rozwija. Podobnie jak gwałtowne ruchy rączek i nóżek, tak i zmienna mimika twarzy są czymś zupełnie normalnym, związanym z rozwojem dziecka w łonie matki. Na pierwszy grymas przypominający uśmiech nie musisz długo czekać. Twoje dziecko wielokrotnie wykona zabawne miny jeszcze zanim przyjdzie na świat i o wiele więcej podobnych w pierwszych miesiącach życia. 

 

Tuż po narodzinach dziecka możesz zauważyć odruchowy uśmiech. Raczej będziesz rozpoznawać go bez problemu. Od tego świadomego, który nastąpi nieco później, różni się zasadniczo. Przede wszystkim grymasy są krótsze i pojawiają się przypadkowo, np. podczas snu, gdy dziecko zaczyna siusiać, czy w trakcie przewijania. Przy uśmiechach odruchowych zwykle brakuje adresata - niemowlak jest uśmiechnięty bez powodu, czyli bodźca zewnętrznego. Odruch ten zwykle zanika na przełomie 2-3 miesiąca życia dziecka. 

 

Kiedy spodziewać się pierwszego uśmiechu dziecka? 

Wraz z wiekiem mimika twarzy staje się dla nas ważnym narzędziem komunikowania się z otoczeniem. Potrafimy ją kontrolować, zmieniamy gesty twarzy w zależności od potrzeb. Niemowlę, a tym bardziej noworodek tego nie robi. W pierwszej kolejności dziecko potrafi mimowolnie reagować na bodźce. Gdy pierwszy uśmiech pojawia się na twarzy dziecka, najprawdopodobniej jest on spowodowany bliską interakcją z mamą i tatą. 

 

Pierwszy świadomy uśmiech dziecka zwykle pojawia się między 6. a 12. tygodniem życia. Niemowlę najpóźniej powinno się uśmiechać około trzeciego miesiąca życia. Z kolei przed ukończeniem pół roku jego łagodne uśmiechy przeradzają się w zaraźliwe wybuchy śmiechu. W tym czasie dziecko zwykle z zainteresowaniem obserwuje ludzką twarz i uczy się naśladować. 

Świadomy uśmiech to jednocześnie nowe możliwości 

Poszczególne etapy rozwoju niemowlęcia wiążą się z wieloma milowymi zmianami. Zmysły dziecka rozwijają się stopniowo od pierwszych dni jego życia. Jednak zanim maluch zacznie się świadomie uśmiechać musi nabyć nowe umiejętności, dlatego na ten moment trzeba poczekać. 

 

Pierwszy świadomy uśmiech Twojego maluszka świadczy o tym, że jego zmysły słuchu i wzroku rozwinęły się na tyle, że potrafi on rozpoznawać bodźce z otoczenia. Najprawdopodobniej Twój skarb rozpoznaje twarz mamy oraz innych bliskich osób, reaguje też na znane dźwięki. Dziecko jest w stanie dostrzec szczegóły, takie jak rysy twarzy w ok. 6-7 tygodniu życia. Pamiętaj jednak, że uśmiech na twarzy dziecka może wywołać również znajomy zapach czy dotyk. 

 

Uśmiech świadomy wskazuje także na rozwój układu nerwowego i zanik odruchów niekontrolowanych. Gdy w pierwszych tygodniach życia dziecko zaczyna się uśmiechać, jest to również znak prawidłowego rozwoju emocjonalnego i zdolności do komunikowania się z otoczeniem. 

 

Kiedy dziecko zaczyna się uśmiechać - jak wywołać uśmiech? 

Twój kilkutygodniowy lub kilkumiesięczny maluszek obdaruje Cię prawdziwymi uśmiechami bezwarunkowo. Wystarczy przytulenie, spokojny głos mamy i taty, czy widok twarzy znajomej osoby, zwierzęcia lub zabawki, aby na twarzy dziecka pojawił się szczery uśmiech, który jest naturalną reakcją na bodźce. Czytaj maluchowi książki - chociaż ich nie rozumie, to dzięki tonacji Twojego głosu, naśladowaniu odgłosów zwierząt i obserwacji min, jakie robisz niemowlę zdobywa nowe umiejętności. 

 

Dziecko za pomocą uśmiechu uczy się nawiązywać relacje z otoczeniem. Ważna jest więc nie tylko stymulacja uśmiechów, a odpowiednie zachowanie w momencie, kiedy dziecko zaczyna się świadomie uśmiechać. Przede wszystkim pamiętaj, aby nie wystraszyć niemowlęcia. Pierwszy uśmiech to długo wyczekiwany moment przez każdego rodzica, ale staraj się zachować spokój. Nie popadaj więc w nadmierną euforię i nie krzycz z radości. Reaguj spokojnie, mów do malucha i odwzajemniaj uśmiech. Z czasem dziecko zorientuje się, że śmiech może być też sposobem na zaczepkę. 

 

 

lek. Marta Dąbrowska