Definicja położnej została szczegółowo określona przez WHO w 1986 roku.
Położna to osoba, która z wynikiem pozytywnym ukończyła dany cykl nauki zawodu położnej i otrzymała odpowiednie kwalifikacje, uprawniające do zarejestrowania i / lub udzielające jej prawo do wykonywania zawodu. Jeśli chodzi o kompetencje, to sprawuje ona nadzór, świadczy poradnictwo i opiekę nad kobietą, także kobietą w ciąży, w czasie porodu i połogu, nad noworodkiem do 42. dnia życia, wykonuje czynności profilaktyczne, w tym wykrywanie nieprawidłowości stanu matki i płodu, prowadzi poradnictwo zdrowotne w każdym okresie życia kobiety i oświatę sanitarną. W Międzynarodowym Kodeksie Etyki zawodowej Położnych można przeczytać: „Położne, bez względu na okoliczności, zaspakajają psychologiczne, fizyczne, emocjonalne i duchowe potrzeby kobiet, wymagających opieki zdrowotnej” oraz ich rodzin.
Położna jest profesjonalistką w swojej dziedzinie. Aby nią zostać musi posiadać bardzo duży zasób wiedzy oraz nabyć doświadczenie w swoich działaniach. Jest to także zawód kształcenia ustawicznego, dlatego dobra położna uczy się i dokształca się przez swoje całe życie zawodowe. Powinna działać kompetentnie i bezpiecznie, z zachowaniem należytej ostrożności wobec pacjentów i wobec siebie. Ale nawet najwyższy poziom wiedzy nie zda się na nic, jeśli położna nie ma tzw. kompetencji „miękkich”, czyli empatii, umiejętności komunikacji, poszanowania praw i godności podopiecznych, niezależnie od rasy, wyznania, narodowości, ideologii, itp. Dobra położna ma umiejętność aktywnego słuchania, co pozwala pacjentce czuć się wysłuchaną, zrozumianą i zaopiekowaną. Powinna także szanować świadome prawo kobiety do dokonywania wyboru, nawet jeśli nie są one słuszne i nie służą zdrowiu pacjentki (np. palenie tytoniu).
Bardzo ważna jest umiejętność komunikacji werbalnej i niewerbalnej. Wyrazem twarzy, postawą ciała, ułożeniem rąk i nóg położna sygnalizuje pacjentce chęć jej wysłuchania, okazanie szacunku, woli współpracy oraz rozwiązania jej problemów. Podczas rozmowy dobrze jest stosować parafrazy, powtarzanie po niej niektórych słów czy artykułowanie niezobowiązujących potwierdzeń. Czego dobra położna powinna unikać w komunikacji? Przede wszystkim krytykowania, komenderowania, upominania, zawstydzania i obwiniania. Nikt nie lubi być krytykowany, bo to powoduje brak wiary we własne siły oraz kobieta czuje się nie akceptowana i nie szanowana. Należy wobec tego stosować wobec pacjentki pozytywne bodźcowanie: chwalenie, dodawanie pewności siebie i utwierdzanie w kompetencjach rodzicielskich. Bardzo ważny jest też czynnik czasu: pośpiech jest złym doradcą, a podopieczne położnej oceniają jej pracę wysoko, jeśli poświęci im odpowiednią ilość czasu.
Pacjentka zaopiekowana przez położną, która posiada te cechy i umiejętności, zaufa położnej, czuje się bezpieczniej i ich współpraca będzie owocna.
Piśmiennictwo:
- Międzynarodowy Kodeks Etyki Dla Położnych (1993).
- Iwanowicz-Palus G.: Polska położna w obliczu nowej rzeczywistości - unijne uwarunkowania kształcenia i wykonywania zawodu.
- Filarski T., Sroka T.: Zrozumieć prawa pacjenta. Wyd. NFZ, Warszawa 2013.
- Nehring-Gugulska M., Żukowska-Rubik M., Pietkiewicz A. (red.): Karmienie piersią w teorii i praktyce. Wyd. Medycyna Praktyczna, Kraków 2017.