Choć jest to proces naturalny dla wszystkich ssaków, wiele kobiet doświadcza trudności z karmieniem już w pierwszych dniach i w efekcie szybciej i chętniej przechodzi na karmienie butelką. Jak temu zaradzić?

 

Spis treści

 

Z badania sondażowego (1) przeprowadzonego w 2013 r. w Wielkiej Brytanii okazało się, że chociaż 80% świeżo upieczonych mam deklaruje chęć karmienia piersią, aż 43% twierdzi, że nie otrzymało odpowiednio dużo informacji na ten temat. Wynika z tego jasno, że kobiety mają mnóstwo pytań i wątpliwości dotyczących laktacji, ale nie zawsze spotykają się z one z profesjonalnymi odpowiedziami.

 

W świetle literatury medycznej i naukowej tymczasem to właśnie pierwsze dni po porodzie są kluczowe dla wykształcenia prawidłowych nawyków u dziecka, zagwarantowania produktywności gruczołów mlecznych, a przede wszystkim zadbania o pozytywne nastawienie matki do całego procesu. Niestety, nieudane próby przystawiania do piersi pociągają za sobą takie zjawiska jak depresja i frustracja mamy, ból i otarcia sutków, niedostateczne przybieranie na wadze przez noworodka, ograniczenie podaży mleka, a także zwiększone ryzyko zatkania kanałów mlecznych i związanych z tym faktem stanów zapalnych (2).

 

Kiedy pierwsze karmienie?

 

Współczesna medycyna dość jasno określa, że dziecko powinno zostać przystawione do piersi jak najszybciej po porodzie (3) , optymalnie w ciągu pierwszej godziny. Czemu to takie istotne? Po pierwsze, okres, gdy piersi są jeszcze miękkie i nie napęczniałe, ułatwia maluchowi nauczenie się prawidłowych odruchów; po drugie zaś, im szybsza i częstsza stymulacja, tym efektywniejsza produkcja mleka. Pierwsze przystawienie do piersi to poza tym również doskonały sposób, aby zapewnić noworodkowi potrzebny kontakt ze skórą matki – kojący, uspokajający, ale także pozwalający przejąć jej dobroczynną mikroflorę. Noworodek położony na nagiej piersi leżącej na plecach matki zazwyczaj instynktownie zaczyna wyciągać główkę w kierunku sutka, zaś grawitacja w tym przypadku jest jego sprzymierzeńcem. Jest to zjawisko piękne i naturalne, które najczęściej bywa początkiem udanej laktacji.

 

Niestety, we wspomnianym wyżej brytyjskim sondażu na pytanie „Czy została Pani zachęcona do przystawienia dziecka do piersi w ciągu pierwszej godziny po porodzie?” aż 34% matek odpowiedziało negatywnie, zaś 5% nie przypomina sobie w ogóle żadnego wsparcia w tym okresie. Niewiele lepiej prezentują się też odpowiedzi na pytanie o wsparcie przy karmieniu piersią w ciągu pierwszych 24 godzin po porodzie. Tylko 30% ankietowanych zadeklarowało pełną satysfakcję z profesjonalnej pomocy, podczas gdy 25% czuło się bezradnie z minimalnym wsparciem ze strony personelu szpitala, zaś 15% musiało szukać pomocy i rady wśród rodziny i przyjaciół. 15% respondentek nie otrzymało żadnego wsparcia w zakresie sposobu przystawiania do piersi i karmienia! (4)

 

Kluczowe elementy przystawiania do piersi

 

Zdaniem ekspertów, każda kobieta w przeciągu kilku pierwszych dób po porodzie powinna przede wszystkim otrzymać wyczerpujące informacje w zakresie możliwych pozycji przystawiania do piersi (5) ze szczególnym naciskiem na liniowe ustawienie główki, szyi i kręgosłupa noworodka. Dalej, istotne jest nauczenie matki jak zachęcić dziecko do szerokiego otwarcia buzi i prawidłowego przyssania (6) – z językiem maluszka dotykającym jego dolnej wargi i bródką jako pierwszą dotykającą piersi. Głębokie przyssanie się, z większością aureoli schowaną w buzi dziecka, to najważniejszy warunek poprawnej laktacji. Wreszcie, kobieta musi również umieć kontrolować sam proces karmienia, zapewniając sobie i dziecku maksymalny komfort, a jednocześnie obserwując ruchy szczęki, głębokość ssania, pauzy w jedzeniu, a także zawartość pieluszek. Niezbędnym etapem edukacji na tym

poziomie są również instrukcje dotyczące działań, jakie należy podjąć, gdy karmienie zaczyna sprawiać ból lub wydaje się nieefektywne 7 . W wielu sytuacjach niezwykle pomocna okazuje się również instrukcja kształtowania sutka palcami przed zbliżeniem go do ust noworodka i znajdowania perfekcyjnego punktu umiejscowienia go w otwartej buzi.

 

Wsparcie od samego początku

 

Od pierwszego karmienia po porodzie matka powinna mieć możliwość skorzystania z profesjonalnej i życzliwej pomocy dotyczącej przystawiania dziecka do piersi, prawidłowego przyssania się do brodawki, a także prewencji powszechnych problemów, takich jak ból sutków czy zastoje mleczne. Pomoc ta powinna być zaoferowana, a nie wyszukiwana! Sam fakt, że pierwsze przystawienie do piersi nie jest pełnym sukcesem, nie może wywołać w kobiecie poczucia bezradności czy nieadekwatności. Karmienia można bowiem nauczyć matkę i dziecko, ale w niektórych przypadkach wymaga to więcej czasu i osobistego podejścia. W cały proces warto też zaangażować partnera karmiącej, który może potem wesprzeć ją w trudnych chwilach w domu, choćby pomagając ze znalezieniem prawidłowej pozycji.

 

Pomoc świeżo upieczonej mamie w prawidłowym rozpoczęciu karmienia piersią jest zdaniem brytyjskiej uczelni Royal College of Midwives 8 najważniejszym zadaniem położnych w okresie opieki poporodowej. Co ciekawe, ze studiów naukowych wynika, że czynniki biologiczne, takie jak kształt piersi czy słabe odruchy maluszka, są równie istotne wostatecznym sukcesie laktacyjnym, jak psychologiczne samopoczucie kobiety, a zwłaszcza  świadomość, że ma za sobą fachowe i empatyczne wsparcie położnej!

 

1 Infant feeding, Pressure Points, Royal College of Midwives, 2014, str. 5

2 Breastfeeding Difficulties and Risk for Early Breastfeeding Cessation Maria Lorella Gianni at al., Nutrients. 2019 Oct; 11(10)

3 Getting started: Position and Latch, Newborn Nursery at Lucile Packard Children’s Hospital, Stanford medicine, https://med.stanford.edu/newborns/professional-education/breastfeeding/abcs-of-breastfeeding/getting-started---position-and latch.html

4 Infant feeding, Pressure Points, Royal College of Midwives, 2014, str. 10-11

5 Off to the best start, UNICEF, NHS, Crown Copyright 2015, str.8

6 Off to the best start, UNICEF, NHS, Crown Copyright 2015, str.10

7 Midwifery – E-book, Sally Pairman, Jan Pincombe, Carol Thorogood, Sally K. Tracy, Elsevier Health

Sciences 2015; str. 823; https://books.google.cz/booksid=oFqmBgAAQBAJ&pg=PA823&lpg=PA823&dq=first+latching+midw

ives&source=bl&ots=PunCe2lwKP&sig=ACfU3U2PktLCSZpFSdltQa5d4eLT8fkZDw&hl=pl&sa=X&ved=2ahUKEwjW_PCnl4jqAhXCoXEKHS3WAIAQ6AEwC3oECAoQAQ#v=onepage&q=first%20latching%20mi

dwives&f=false8 Infant feeding, Pressure Points, Royal College of Midwives, 2014, str. 20