Spis treści

 

Ciąża i okres, czyli kilka słów o miesiączkowaniu

W ciąży ciało kobiety zmienia się w ogromnym stopniu. Dotyczy to zarówno budowy anatomicznej, jak i fizjologii całego organizmu. Wiele zmian rozpoczyna się już w chwili zapłodnienia komórki jajowej przez plemnik, czego bezpośrednią konsekwencją jest brak miesiączki (menstruacji rozpoczynającej kolejny cykl miesiączkowy). 

 

Ustanie krwawienia uznaje się za główny objaw ciąży. To znak, który skłania nie tylko do wykonania domowego testu płytkowego, lecz również oznaczenia z krwi poziomu beta-HCG i wizyty u lekarza. To jedyny sposób, by upewnić się, że spóźniająca się miesiączka oznacza wielkie życiowe zmiany.

 

Brak miesiączki w ciąży ma związek ze zmianą stężenia hormonów płciowych, co następuje od razu po zapłodnieniu. Wzrost poziomu beta-hCG, progesteronu i estrogenów, hamuje menstruację i umożliwia dalszy rozwój zarodka. To dlatego w kobiety ciężarne nie miesiączkują, a jeśli pojawi się plamienie lub krwawienie z dróg rodnych, może to świadczyć o przerwaniu ciąży bądź jej zagrożonym stanie. 

 

Niewielkie plamienie w ciąży? To się zdarza

Okres w ciąży nie występuje, ale niewielkie plamienie może zdarzyć się praktycznie w każdym trymestrze. Ślady brązowej wydzieliny szczególnie często ciężarne zauważają po stosunku, a także po USG dopochwowym. Ponadto plamienie w ciąży może mieć także inne przyczyny, które nie zagrażają poronieniem. 

 

Plamienie implantacyjne

Zdarza się, że w pierwszych tygodniach po zapłodnieniu kobieta zauważa niewielkie plamienie z dróg rodnych. Może to wskazywać na zagnieżdżenie się zarodka w błonie śluzowej macicy (endometrium), która pod wpływem zwiększonego stężenia progesteronu i estrogenów staje się silniej ukrwiona i podatna na uszkodzenia drobnych naczyń krwionośnych. Tzw. plamienie implantacyjne.

 

Wystąpienie plamienia implantacyjnego mniej więcej pokrywa się z czasem spodziewanej miesiączki, przez co może być z nią mylone. Trzeba przy tym zauważyć, że krwawienie wynikające z zagnieżdżenia zarodka jest zdecydowanie mniej obfite niż typowe krwawienie menstruacyjne. Nie towarzyszą mu też żadne dodatkowe objawy, jak ból podbrzusza, rozdrażnienie, osłabienie znamienne dla miesiączki.

 

Polip doczesnowy

Polip doczesnowy tworzy się w trakcie ciąży. Pojawia się w wyniku rozrostu błony śluzowej macicy i umiejscawia w kanale szyjki macicy. Polipy doczesnowe mogą mieć nawet kilka centymetrów. Najczęściej to zmiany łagodne, związane ze zmianami hormonalnymi, które po ciąży zanikają samoistnie. Polip w ciąży nie niesie zagrożenia dla mamy ani dziecka, jednak bywa częstą przyczyną plamienia, zwłaszcza po stosunku seksualnym i badaniu ginekologicznym.

 

Normalny okres w ciąży? To zły znak

Pojawienie się krwawienia przypominającego okres, w ciąży jest zawsze niepokojącym sygnałem i wymaga pilnej konsultacji z lekarzem, zwłaszcza gdy towarzyszy mu silny ból w dolnej części brzucha, skurcze, biegunka, nudności, wymioty, gorączka i inne niepokojące objawy. Na co może wskazywać krwawienie w ciąży?

 

Infekcja dróg rodnych

Ciąża to stan, który sprzyja powstawaniu infekcji intymnych. Czasem zdarza się, że w ich przebiegu oprócz upławów, świądu, pieczenia pojawia się niewielkie plamienie. Wystąpienie takich objawów wymaga wizyty u lekarza i badania, które pozwoli ustalić rodzaj infekcji i wdrożyć odpowiednie leczenie przeciwgrzybicze, przeciwbakteryjne czy inne.

 

Krwiak podkosmówkowy

Krwiak podkosmówkowy najczęściej rozpoznawany jest w I trymestrze ciąży. Ma związek z nagromadzeniem się krwi pod kosmówkową, czyli zewnętrzną błoną płodową, zlokalizowaną przy łożysku. Objawia się plamieniem o różnym natężeniu - od skąpego do obfitego. Krwiak w macicy ciężarnej może utrudniać transport substancji przenikających od matki do płodu, dlatego niesie ryzyko poronienia. Wymaga konsultacji lekarskiej i prowadzenia oszczędzającego trybu życia.

 

Ciąża ektopowa (pozamaciczna)

Ciąża pozamaciczna wywołuje trzy charakterystyczne objawy zatrzymanie miesiączki, krwawienia z dróg rodnych i ból brzucha, choć może przebiegać w sposób zupełnie nieprzewidywalny. Ciąża ektopowa oznacza, że zarodek nie zagnieździł się w jamie macicy i rozwija się poza nią, np. w jajniku lub jajowodach. Taki stan może wywołać krwotok wewnętrzny i zagraża życiu i zdrowiu kobiety.

 

Problemy z łożyskiem

Krwawienie w II trymestrze ciąży najczęściej wynika z nieprawidłowościami dotyczącymi łożyska. Łożysko przodujące to problem z jakim zmaga się około 1% ciężarnych. W takim przypadku występuje tzw. krwawienie anonsujące, które pojawia się około 30 tygodnia ciąży z powodu nie odczuwalnych skurczy przepowiadających. Pacjentki z rozpoznanym łożyskiem przodującym wymagają częstszej hospitalizacji. Wskazane jest również monitorowanie poziomu żelaza i ferrytyny, ponieważ krwawienia w ciąży zwiększają ryzyko anemii (niedokrwistości).

 

Poronienie 

Poronienie samoistne pojawia się w przebiegu około 15% rozpoznanych ciąż. Szacuje się, że około ¼ kobiet, które zaszły w ciążę, straciły już wcześniej przynajmniej jedną. Często dzieje się to nieświadomie, ponieważ do wydalenia jaja płodowego w macicy może dojść bardzo wcześnie, jeszcze zanim kobieta wykona test ciążowy. Poronienie objawia się krwawieniem z dróg rodnych oraz silnym bólem brzucha. 

 

Krwawienie w ciąży, kiedy do lekarza?

Krwawienie w ciąży jest bardzo niebezpieczne i wymaga pilnej wizyty u lekarza. Trzeba jednak przy tym zaznaczyć, jak ważne jest odróżnienie krwawienia i plamienia. 

 

  • Krwawienie, krwotok może przypominać miesiączkę i wiąże się z wydalaniem dużej ilość krwi, czasem ze skrzepami, która przenika przez bieliznę i podpaski higieniczne.

  • Plamienie w odróżnieniu od krwawienia, nie jest obfite, lecz śladowe. To niewielka ilość krwi, najczęściej wydalana wraz z wydzieliną pochwową. 

 

Plamienie w ciąży zdarza się dość często i przeważnie nie wskazuje na żadne powikłania. Inaczej krwawienie, które zwykle utożsamia się z poronieniem zagrażającym i staje się przyczyną hospitalizacji ciężarnej pacjentki. Podczas pobytu w szpitalu odbywa się monitorowanie stanu zdrowia kobiety i jej dziecka, a także włączenie potrzebnego leczenia. Poronienie zagrażające nie musi oznaczać najgorszego, lecz to stan alarmowy, który wymaga wzmożonego nadzoru, zrezygnowania na czas ciąży z ciężkiej pracy fizycznej, unikania stresu i regularnych kontroli u ginekologa. 

 

Lek. Marta Dąbrowska

 

Źródła:

 

Położnictwo i ginekologia. Tom 1. red. H.G. Bręborowicz, PZWL, Warszawa 2015