Stres jest nieodłącznym elementem naszego życia. Jeżeli odczuwamy go w umiarkowanym stopniu, jest czymś pozytywnym, ponieważ podnosi ciśnienie krwi i daje nam motywację do działania. W momentach zagrożenia stanowi też bodziec do podjęcia obrony lub ucieczki. Jeśli jednak towarzyszy nam stale, staje się uciążliwy i destrukcyjny. Długotrwały stres w ciąży może mieć negatywny wpływ na rozwój dziecka oraz samopoczucie matki. Jakie są jego przyczyny i objawy oraz sobie z nim radzić?
Spis treści
Przyczyny stresu w ciąży
Za odczuwanie napięcia odpowiedzialny jest tzw. hormon stresu, czyli kortyzol. Związek ten reguluje gospodarkę wodno-elektrolitową oraz białkową organizmu, a w momentach silnych emocji lub aktywności fizycznej podnosi poziom glukozy we krwi. Wydzielany w optymalnych ilościach, umożliwia człowiekowi zachowanie równowagi psychofizycznej. Jeśli jednak jest go za dużo, wpływa negatywnie na zdrowie i samopoczucie. W przypadku kobiet ciężarnych ilość kortyzolu ma również znaczenie dla rozwoju dziecka.
Co może stresować kobietę w ciąży? Istnieje wiele czynników, które mogą podnosić poziom stresu u przyszłej matki, a przez to szkodzić nienarodzonemu dziecku. Do najpopularniejszych z nich należą poród oraz zmiana roli społecznej.
Poród
Większość ciężarnych boi się porodu i związanego z nim bólu. Skurcze macicy towarzyszące wydawaniu dziecka na świat są trudne do zniesienia i z czasem coraz bardziej narastają. Poród często wiąże się również z powstaniem ran, które następnie są zszywane i pozostawiają po sobie blizny. Warto pamiętać, że znieczulenie w różnych postaciach może być podane rodzącej praktycznie na każdym etapie procesu. Choć doświadczenie to jest bardzo wyczerpujące, wzięcie noworodka w ramiona zrekompensuje Ci cały trud i wysiłek.
Zmiana roli społecznej
Świadomość odpowiedzialności związanej z zostaniem rodzicem dla wielu osób jest bardzo przytłaczająca. Zwłaszcza przyszłe mamy często odczuwają presję społeczną, co oczywiście wywołuje nadmierny stres. Takie pytania, jak „czy sobie poradzę?", „czy będę wiedziała, jak karmić, nosić, przewijać?", „czy będę umiała zapewnić maleństwu bezpieczeństwo?" są typowe i bardzo powszechne. Jeżeli pojawią się również w Twojej głowie, pamiętaj, że jako kobieta masz naturalną zdolność do zapewnienia swojemu dziecku wszystkiego, co jest mu potrzebne.
Objawy i skutki stresu w ciąży
Stres obkurcza naczynia krwionośne, ograniczając ilość tlenu oraz substancji odżywczych, które przedostają się do macicy. Z tego powodu łożysko może nie rozwinąć się prawidłowo. Może to skutkować wystąpieniem wad wrodzonych u dziecka, przede wszystkim w obrębie mózgu i układu nerwowego. W skrajnych przypadkach stres może doprowadzić nawet do obumarcia płodu i poronienia.
Wpływ stresu na ciążę obejmuje nie tylko rozwój płodu, ale również samopoczucie przyszłej mamy. Kobieta może doświadczać bólów głowy, a także nudności i wymiotów, które nie są związane ze stanem oczekiwania na dziecko. Innymi objawami ciągłego stresu są: wzrost tętna, zawroty głowy, bóle mięśni, biegunki, rozdrażnienie, uczucie kłucia w klatce piersiowej, nadmierna potliwość.
Silny stres w trzecim trymestrze ciąży może doprowadzić do przedwczesnego porodu. Z kolei długotrwałe narażenie na takie bodźce w początkowej fazie ciąży często sprawia, że maluszek przychodzi na świat z niską masą urodzeniową.
Jak unikać stresu w ciąży?
Umiejętność radzenia sobie w trudnych sytuacjach jest bardzo ważnym elementem dorosłości. Ciąża nie stanowi jednak optymalnego okresu do ćwiczenia siły charakteru. Oczekując dziecka, powinnaś skupiać się przede wszystkim na maluszku, którego nosisz pod sercem oraz dbać o własne dobre samopoczucie. Poniżej przedstawiamy nasze propozycje radzenia sobie ze stresem.
-
Dużo spaceruj – ruch wyzwala endorfiny, czyli hormony szczęścia.
-
Zapisz się na łagodne zajęcia fizyczne, np. na jogę dla ciężarnych kobiet.
-
Wybierz się na masaż relaksacyjny ze swoją przyjaciółką lub partnerem.
-
Idź do kina na komedię lub inny film, który nie wzbudzi w Tobie negatywnych emocji.
-
Każdego dnia poświęć czas na relaks, np. w ogrodzie lub przy kominku.
-
Jeżeli czujesz się zestresowana jakąś sytuacją, staraj się jak najszybciej zmienić otoczenie, np. wyjść do innego pokoju.
-
Nie bój się prosić o pomoc – jeżeli czujesz, że nie dajesz rady, skonsultuj się z lekarzem lub psychologiem.
lek. Marta Dąbrowska