Spis treści

Nerw kulszowy i rwa kulszowa

Nerw kulszowy jest największym nerwem w naszym ciele. Tworzy go cztery lub pięć korzeni nerwowych, rozciągających się od odcinka lędźwiowego kręgosłupa, przez biodra aż do stopy. Jeśli w którymś miejscu jest nadmiernie uciskany lub podrażniany, wyzwala silny, ograniczający ruchliwość, ból, nazywany rwą kulszową albo „bólem korzonków”. Ciąża jest jednym z czynników sprzyjających wystąpieniu rwy kulszowej. Doświadcza tego wiele kobiet, zwłaszcza tych, które zmagają się z otyłością, prowadzą siedzący tryb życia, a w pracy spędzają wiele godzin w jednej pozycji. Ponadto do czynników sprzyjających rwie kulszowej jest cukrzyca i dyskopatia w ciąży. 

 

Rwa kulszowa a ciąża

Hormony ciążowe (gł. relaksyna i progesteron) oddziałują na cały układ ruchu. Powodują rozluźnienie więzadeł kręgosłupa, a czasem także zwiększenie ruchomości w stawach. To ułatwia wydanie dziecka na świat, ale jednocześnie może stać się przyczyną rwy kulszowej w ciąży. Ryzyko jej wystąpienia wzrasta z każdym miesiącem. Wynika to ze zmian, jakie zachodzą w przebiegu ciąży. Przybierające na wadze dziecko i powiększająca się macica mogą uciskać na nerw kulszowy, wywołując nagły silny ból, albo też ograniczać przepływ limfy, prowadząc do obrzęku, a w konsekwencji ucisku nerwów. Najbardziej newralgiczny jest III trymestr. Im bliżej porodu, tym ryzyko wystąpienia rwy kulszowej w ciąży jest wyższe.

 

Rwa kulszowa w ciąży - objawy

Nie każdy ból pleców to objaw rwy kulszowej. Te są bardzo charakterystyczne i łatwo odróżnić je od innych dolegliwości ciążowych. Zasadniczą między nimi różnicą jest to, że rwa kulszowa pojawia się nagle i przynosi bardzo silny ból, najczęściej jednostronny, zlokalizowany w dolnej części pleców i przechodzący przez pośladek, biodra, tylną część uda aż do stopy. Oprócz bólu może pojawić się także mrowienie i drętwienie, a nawet pieczenie w nodze. 

 

Jeśli w trakcie ataku ciężarna jest w pozycji leżącej, nie będzie mogła unieść do góry bolącej kończyny, z dużą pewnością cierpi z powodu korzonków. To tzw. objaw Lasegue’a wskazujący na ucisk nerwu kulszowego.

 

Objawy rwy kulszowej:

  • ostry początek, może wynikać z gwałtownego przeciążenia,

  • nagły silny ból albo stopniowo promieniujący do kończyny dolnej,

  • najczęściej ból promieniuje do pośladka, a czasem także tylnej części uda, podudzia, stopy, aż do palców,

  • ból nasila się przy nawet niewielkich ruchach, nawet przy kaszlu i kichaniu.

 

Sposoby na rwę kulszową - leczenie

Leczenie rwy kulszowej w ciąży jest o tyle trudne, że nie można zastosować tych leków, które zwykle pomagają na tę dolegliwość. Jedynym dostępnym farmaceutykiem jest paracetamol, który może skutecznie złagodzić ból, nie wywierają szkodliwego wpływu na dziecko. Poza tym pomoc niosą domowe sposoby, w tym:

  • miejscowe przykładanie zimnych okładów, pod wpływem których obkurczają się naczynia krwionośne i maleje obrzęk, ale też wydzielają endorfiny, czyli hormony łagodzące ból;

  • masaż pod prysznicem, 

  • leżenie z nogami zgiętymi w kolanach pod kątem 90 stopni, do czego przyda się poduszka ciążowa;

  • dbanie o prawidłową postawę ciała.

 

Rwa kulszowa w ciąży - ćwiczenia

Wiele mówi się o tym, że sposobem na rwę kulszową są ćwiczenia. W ciąży powinny być one dobrane indywidualnie przez doświadczonego fizjoterapeutę lub osteopatę. Rwę kulszową po ciąży można spróbować pokonać fizykoterapią. Do tego czasu jednak należy zadbać o regularną, umiarkowaną aktywność fizyczną na przykład w postaci spacerów (zwłaszcza po miękkim podłożu), pływania na basenie, pilatesu czy aerobiku dla ciężarnych. 

 

Rwa kulszowa a poród

Rwa kulszowa w ciąży niesie nie tylko dyskomfort i ból, ale również komplikacje związane z porodem naturalnym. Nawracająca rwa kulszowa niedługo przed rozwiązaniem może przesądzić o tym, że poród odbędzie się przez cesarskie cięcie. 

 

Rwa kulszowa może trwać kilka tygodni, miesięcy, a nawet lat. Dlatego po zakończeniu połogu warto skorzystać z pomocy ortopedy lub neurologa, który rozszerzy diagnostykę i pomoże pokonać bolesny problem. W tym celu często zaleca się rehabilitację i farmakoterapię. Zabiegi operacyjne przeprowadza się w najcięższych przypadkach.

 

lek. Marta Dąbrowska

 

 

Źródła:

 

Rwa kulszowa w ciąży, kobiecafizjoterapia.pl, [dostęp19.04.2021], https://kobiecafizjoterapia.pl/ciaza/rwa-kulszowa-w-ciazy/ 

 

W. Pietraszko, Rwa kulszowa, mp.pl, [dostęp 19.04.2021], https://www.mp.pl/pacjent/neurologia/choroby/150605,rwa-kulszowa 

 

 

Zobacz również: