Spis treści

 

Kupka noworodka - co trzeba o niej wiedzieć?

Z zawartości pieluszki można wyczytać wiele o stanie zdrowia dziecka. Kupka niemowlaka, jej konsystencja, kolor, zapach, podobnie jak rytm wypróżnień, niosą informacje o funkcjonowaniu układu pokarmowego oraz całego organizmu. Dlatego warto dowiedzieć się więcej na ten temat. 

 

Smółka

Pierwszą kupką noworodka jest smółka. To zielonoczarny, smolisty, gęsty stolec, który gromadzi się w jelitach od około 4-5 miesiąca życia płodowego i zostaje wydalony niedługo po porodzie. Prawidłowo, wydalanie smółki rozpoczyna się w pierwszej dobie po narodzinach i trwa około 3 dni. 

 

Stolce przejściowe

Po wydaleniu smółki pojawiają się tzw. stolce przejściowe, które są luźniejsze, zielonkawożółte i mogą zawierać pasma śluzu lub grudki. Powinno ich być 3-4 na dobę. 

 

Dalsze wypróżnienia

Zdrowy pięcio-, sześciodniowy noworodek robi kupę regularnie przynajmniej 3-4 razy dziennie. Rodzaj stolców jest papkowaty, przypomina jajecznicę. Tego rodzaju wypróżnienia utrzymują się do 6. tygodnia życia dziecka. 

 

Po 6. tygodniu 

Okres noworodkowy trwa od narodzin do ukończenia 28 dnia życia, a więc w 6. tygodniu dziecko jest już niemowlęciem. W tym czasie rytm wypróżnień staje się zindywidualizowany i w dużej mierze zależy od sposobu żywienia. Dzieci karmione piersią mogą wypróżniać się tyle razy, ile razy są karmione, nawet 10 razy na dobę. Natomiast maluszki karmione mlekiem modyfikowanym robią kupkę około 1-4 razy na dobę. 

 

Noworodek nie robi kupy - czy to powód do zmartwień?

Z pewnością ważnym sygnałem alarmowym jest brak smółki. Gdy noworodek nie robi kupy po upływie 48 godzin od narodzin, wymaga obserwacji, a niekiedy również dodatkowych badań. Brak smółki może to świadczyć o chorobach lub wadach wrodzonych. Wśród nich jest mukowiscydoza, choroba Hirschsprunga, a także wrodzone zrośnięcie okrężnicy, czy na przykład zawężęnie odbytnicy. W drugiej dobie po porodzie mama i dziecko zwykle przebywają jeszcze w szpitalu, co ułatwia szybkie rozpoznanie i wdrożenie potrzebnego leczenia. 

 

Innym niepokojącym objawem jest rzadkie oddawanie stolca w pierwszym tygodniu życia. Może mieć to związek z problemami laktacyjnymi i wskazywać na niedożywienie. Jeśli kilkudniowy noworodek nie robi kupy minimum 4 razy na dobę, należy skonsultować się z położną lub pediatrą. 

 

Nieregularność wypróżnień nie zawsze wskazuje na nieprawidłowości. Czasem wynika z niedojrzałości układu pokarmowego i zwolnionej perystaltyki jelit. Noworodek, który nie robi kupy, ale chętnie je, często oddaje mocz i prawidłowo przybiera na wadze, najprawdopodobniej rozwija się zdrowo, mimo to zawsze warto omówić swoje wątpliwości ze specjalistą. 

 

Mówiąc o problemach z wypróżnianiem, nie sposób pominąć kwestii zaparć. Dotyczą one częściej dzieci karmionych butelką niż piersią. Jedną z przyczyn braku kupy u niemowlaka żywionego mlekiem modyfikowanym jest nieodpowiednie przygotowanie pokarmu. Zbyt gęste mleko może okazać się trudne do strawienia, wywołać bóle brzucha, wzdęcia, także zaparcia. Tutaj również wskazana jest rozmowa z położną czy lekarzem oraz zwrócenie uwagi na sposób przygotowania mleka dla maluszka. Czasem zdarza się, że źródłem brzuszkowych problemów jest nieodpowiedni rodzaj pokarmu, wówczas trzeba wymienić mieszankę na inną.

 

Noworodek nie robi kupy - jak pomóc dziecku?

Kluczowa jest odpowiedzieć na pytanie, jak długo noworodek nie robi kupy? Jeśli to kwestia godzin, trzeba zacząć od obserwacji, przyjrzeć się zachowaniu dziecka, ocenić jak często robi siku, czy prawidłowo je. Jeśli natomiast stolec nie pojawia się od kilku dni, konieczna jest pilna wizyta u lekarza. To samo dotyczy sytuacji, w której zauważy się krew na pieluszce, biegunkę, gorączkę, drgawki, spadek masy ciała i inne niepokojące objawy.

 

A co zrobić wówczas, gdy noworodek płacze, pręży się, puszcza bąki, ale nie może zrobić kupy? Może to wskazywać na kolkę niemowlęcą. Kolka to częsta przypadłość noworodków, która ujawnia się już w 3. tygodniu życia. Nie jest chorobą, lecz zaburzeniem czynnościowym układu pokarmowego, wynikającym z jego niedojrzałości. Rozpoznaje się ją po kilkugodzinnym nieutulonym płaczu powracającym minimum 3 razy w tygodniu. Kolkę niemowlęcą trzeba odróżnić od innego zaburzenia - dyschezji, która objawia się napadowym około 30 minutowym płaczem, po którym dziecko oddaje luźny stolec. 

 

W obu przypadkach pomóc może masaż brzuszka okrężnymi ruchami wokół pępka, z zastosowaniem delikatnej emulsji do ciała, np. z linii Atoperal® Baby Plus. Dobrym rozwiązaniem jest też kangurowanie lub zastosowanie ciepłych okładów. Ważne, aby podczas trudności z wypróżnianiem u dziecka zachować spokój. Zdenerwowanie rodziców, choć zrozumiałe, przenosi się na maluszka i może nasilić problem. 

 

lek. Michał Dąbrowski

 

Źródła:

 

H. Murkoff, S. Mazel, Pierwszy rok życia dziecka, Rebel, Poznań 2015, s. 119-120, 499-501

 

Zofia Konarska, Wybrane problemy okresu noworodkowego, [w:] Pediatria. Podręcznik dla studentów pielęgniarstwa, red. A. Radzikowski, A. Banaszkiewicz, medipage, Warszawa, 2008, s. 70-92, 

 

 

Zobacz również: