Każda, również ta najlepiej oddychająca, pieluszka w pewnym stopniu ogranicza dostęp powietrza do skóry i może powodować otarcia naskórka. Nawet pozornie sucha pieluszka powoduje odparzenia skóry. Dlaczego?

 

Spis treści

Co powoduje odparzenie pieluszkowe?

Skóra niemowlęcia jest niewykształcona. Intensywnie zmienia się przez pierwsze dwa lata życia dziecka, dostosowując się do warunków środowiskowych. W tym czasie pozostaje bardziej narażona na działanie szkodliwych czynników zewnętrznych i łatwiej ulega podrażnieniom. Jednym z nich są odparzenia pieluszkowe, które pojawiają się, szczególnie często pomiędzy 7. a 9. miesiącem życia, pod wpływem różnych czynników. Urozmaicona dieta, więcej ruchu i ocierania skóry przez pieluchę lub śpioszki, a także niedostateczna higiena - to najczęstsze przyczyny odparzeń skóry.

 

Regularna zmiana pieluszek to podstawa, zarówno w dzień, jak i w nocy. Wilgoć i zasadowe pH moczu negatywnie wpływają na skórę i mogą wywoływać stan zapalny, o którym świadczy zaczerwienienie. Podrażnienie wywołuje również styczność skóry ze stolcem, który działa na nią silnie drażniąco. Zbyt długie odstępy pomiędzy przewijaniem dziecka mogą wywołać odparzenia na pupie i towarzyszące im bolesne dolegliwości - świąd, pieczenie, trudność w załatwieniu się.

 

Takie zmiany skórne pojawiają się także wówczas, gdy stosuje się nieodpowiednie kosmetyki. Bardzo szkodliwe mogą okazać się mokre chusteczki, które, choć bardzo wygodne, pachnące i skutecznie zmywające każdego rodzaju zabrudzenia, przeważnie nie nadają się do delikatnej skóry dziecka. Wysuszając ją i naruszając barierę ochronną, sprzyjają powstawaniu odparzeń. Powinny być stosowane tylko w wyjątkowych sytuacjach. Kolejną przyczyną powstawania odparzeń u dzieci jest przegrzewanie. Niedojrzała skóra ma wiele ekrynowych gruczołów potowych, jednak jej zdolności do termoregulacji są ograniczone.

 

Za ciepło ubrany maluch (lub przebywający w nagrzanym pomieszczeniu), szybko się spoci, zwłaszcza pod pieluszką, która nie przepuszcza wystarczającej ilości powietrza ani nie pozwala odprowadzać wilgoci. Pot o kwaśnym odczynie może podrażnić skórę tak samo, jak mocz. O odparzenia pupy nietrudno, zwłaszcza gdy wilgotna skóra stale jest ocierana. Dotyczy to zwłaszcza starszych niemowląt, które zdobywszy umiejętność raczkowania, przemieszczają się zdumiewająco szybko. Jeśli pieluszka nie jest dobrze złożona, jeśli ociera skórę w jednym miejscu, szybko ją podrażni. Dzieje się tak, ponieważ skóra właściwa w okresie niemowlęcym ma niewiele włókien kolagenowych i prawie w ogóle nie posiada włókien sprężystych. Przez to jest mniej elastyczna i bardziej narażona na urazy mechaniczne, również wywołujące odparzenia skóry.

Jak wyglądają odparzenia pieluszkowe?

 

Odparzenia pieluszkowe dają się łatwo rozpoznać. Jak wyglądają? To czerwone plamy w okolicy pieluszkowej - narządów rodnych, odbytu, pachwin - nazywane w nomenklaturze medycznej rumieniem pieluszkowym. W początkowym stadium przypominają lekkie

zaróżowienie. Gdy pojawi się stan zapalny, przybierają jasno- lub żywoczerwony odcień i mogą się łuszczyć. Nieleczone odparzenia skóry rozprzestrzeniają się na coraz większy obszar. Wraz ze stanem zapalnym pojawia się obrzęk, tkliwość, a nawet ból i wydzielanie płynu surowiczego. Niekiedy razem z rumieniem występują drobne czerwone krostki rozlane w orbicie zapalenia. Jeśli odparzenia na pupie mają charakter nawrotowy, a oprócz zaczerwienienia i obrzęku, wyczuwa się zapach amoniaku i dostrzega pęcherzyki lub nadżerki w miejscu przylegania pieluszki, można podejrzewać pieluszkowe zapalenie skóry (PZS). To jedna z najczęstszych dermatoz wieku niemowlęcego. Dotyka dzieci między 7. a 12. miesiącem życia i ma duży związek z zakażeniem grzybami z rodziny Candida. Pieluszkowe zapalenie skóry przynosi objawy podobne do łuszczycy oraz atopowego zapalenia skóry, dlatego do rozpoznania konieczne jest wykonanie badania mykologicznego.

 

Co stosować na odparzenia u dzieci?

 

Obecnie jest wiele produktów przeznaczonych do ochrony skóry przed odparzeniami u dzieci, a także do pielęgnacji skóry, gdy odparzenia się już pojawią. Warto wybierać przede wszystkim te, dopasowane pod względem wieku (dla noworodków od 1. dnia życia) i przeznaczone specjalnie dla potrzeb wrażliwej skóry dziecka. Trzeba pamiętać, że odparzenia skóry mogą wywoływać ból i duży dyskomfort, przez które dziecko staje się rozdrażnione, nerwowe i płaczliwe. Dlatego dobrze jest sięgnąć po produkty, które z jednej strony wspomogą proces gojenia się ran, a z drugiej złagodzą uciążliwe objawy.

 

Do codziennej pielęgnacji wrażliwych okolic podpieluszkowych przeznaczona jest maść Linoeparol Intensive, zawierająca 20% tłoczonego na zimno oleju z wiesiołka, który jest bogaty w kwas gamma-linolenowy, jeden z Niezbędnych Nienasyconych Kwasów

Tłuszczowych, ważny w utrzymaniu właściwej kondycji skóry. Maść chroni skórę, tworząc warstwę która zabezpiecza skórę przed działaniem wilgoci i czynników drażniących. Natłuszcza i regeneruje skórę*.

 

W przypadku skóry podrażnionej można zastosować kąpiele w krochmalu np. Atoperal Baby Plus, który działa łagodząco, kojąco, przynosząc ulgę podrażnionej skórze. W pielęgnacji skóry z odparzeniami pieluszkowymi sprawdzi się także emulsja Sensi Baby, w

wygodnej formie z atomizerem, wspomagająca łagodzenie wrażliwej skóry już po pierwszej aplikacji. Możemy ją aplikować bezpośrednio na skórę dziecka, bez konieczności rozsmarowywania. Emulsja zawiera tlenek cynku, który działa łagodząco i ochronnie, a także nawilżającą alantoinę, pantenol, który przyspiesza regenerację naskórka oraz natłuszczające oleje naturalne.

 

Oprócz stosowania odpowiednich środków pielęgnacyjnych należy pamiętać także o zasadach wzmożonej higieny. Aby szybko wyleczyć odparzenia u dzieci, zaleca się, aby możliwie jak najdłużej wietrzyć (gołą) skórę. Dobrze jest także rozważyć zmianę pieluszek na bambusowe lub wielorazowe. Niezależnie od rodzaju stosowanych pieluch, trzeba je zmieniać regularnie, a jeśli pojawi się potrzeba, jak najszybciej. Po każdym przewijaniu konieczne jest dokładne umycie odparzonej pupy - najlepiej zwykłą wodą z niewielką ilością delikatnej emulsji. Na koniec zostaje aplikacja kremu ochronnego. Stosowanie tych maści na co dzień, w celu ochrony wrażliwych obszarów pieluszkowych, pomaga zapobiegać powstawaniu odparzeń u dzieci, a więc sprawia, że ten kluczowy etap rozwoju przebiega spokojniej, radośniej i bez niepotrzebnych zmartwień.

 

Lek. Michał Dąbrowski

 

Źródła:

M. Czarnecka-Operacz, D. Jenerowicz, Pieluszkowe zapalenie skóry, artykuł dostępny na stronie: “mp.pl”, dostęp 10.07.2020,

https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/choroby/skora/61801,pieluszkowe-zapalenie-skory

A. Wilmont, A. Doroszyńska, Pieluszkowe zapalenie skóry u dzieci, “Pediatria. Medycyna Rodzinna”, nr 8 (3), 2012, str. 272-274

 

*Na podstawie wyników badania aplikacyjnego ROAT przeprowadzonego pod kontrolą specjalisty dermatologa-alergologa, na grupie 30 osób. Czas aplikacji – 4 tygodnie (09.03-20.04.2015 r.).

 

OTC/06518/07/20

 

Zobacz więcej: