Spis treści

 

Dyschezja niemowlęca i inne zaburzenia czynnościowe

Dzieci urodzone o czasie są gotowe do życia w środowisku poza łonem matki, jednak wiele narządów wymaga czasu, aby dostatecznie się wykształcić i dostosować do nowych warunków. Tak jest na przykład ze skórą, która u niemowląt jest nawet 5 razy cieńsza niż u ich rodziców, dlatego wymaga delikatnej pielęgnacji. Potrzeba kilku lat, aby stała się grubsza i odporniejsza. Podobnie jest z narządami układu pokarmowego, które w pierwszych miesiącach życia cechuje niedojrzałość funkcjonalna i strukturalna. 

 

Niemowlęta mają krótszy i szerszy niż dorośli przełyk bez mechanizmu zastawkowego oraz  obniżone napięcie dolnego zwieracza przełyku, co sprzyja ulewaniu pokarmu. Ponadto ich mikroflora jelitowa jest uboga, a nabłonek jelitowy bardziej przepuszczalny, dlatego maluszki są wyjątkowo narażone na działanie szkodliwych substancji z pożywienia oraz alergenów. Do tego dochodzi jeszcze stopniowy rozwój motoryki przewodu pokarmowego oraz niedojrzałość funkcji trawienia i wchłaniania. Te staną się w pełni funkcjonalne około 10. miesiąca życia, a do tego czasu mogą pojawić się różne problemy żołądkowo-jelitowe. 

 

Niedojrzałość układu pokarmowego jest przyczyną licznych czynnościowych zaburzeń gastrologicznych u niemowląt. Ulewanie, nieregularne wypróżniania, zaparcia, kolka jelitowa, jak również często mylona z nią dyschezja niemowlęca to problemy przejściowe, wynikające z niemowlęcej fizjologii. Nie wskazują na żadną chorobę, chociaż z pewnością są dla wielu rodziców niepokojące. 

 

Dyschezja jelitowa u niemowląt

Dyschezja niemowlęca jest łagodnym zaburzeniem czynnościowym układu pokarmowego. Wynika z nieprawidłowej koordynacji mięśni brzucha oraz dna miednicy. Pojawia się, gdy w tłoczni brzusznej, uruchamianej przez mięśnie brzucha podczas wypróżniania, zwiększa się ciśnienie, lecz nie rozluźnia mięśnie przepony miednicy. W rezultacie, zanim niemowlę odda prawidłowy, papkowaty stolec, napina się, płacze, męczy. W chwili wypróżnienia jednak cały dyskomfort znika i maluszek znów staje się spokojny. Objawy dyschezji niemowlęcej przypominają symptomy kolki niemowlęcej. Wielkie rozdrażnienie, nieutulony płacz, prężenie ciała - niełatwo stwierdzić, co dziecku dolega. 

 

Dyschezja niemowlęca a kolka jelitowa

Zasadniczą różnicą pomiędzy kolką a dyschezją niemowlęcą jest okres występowania i czas trwania napadów. Kolka jelitowa pojawia się w pierwszych tygodniach i mija około 3. miesiąca. Natomiast dyschezja niemowlęca występuje zwykle w pierwszym półroczu życia, ale nie później niż w 9. miesiącu. Epizody dyschezji trwają 10-30 minut i kończą się oddaniem miękkiej kupki. W przypadku kolki nieutulony płacz utrzymuje się godzinami, a dziecka nie da się uspokoić w żaden sposób. 

 

Objawy dyschezji niemowlęcej:

  • przez 10-30 minut niemowlę płacze przy oddawaniu gazów,

  • napad kończy się oddaniem papkowatego stolca,

  • dolegliwości ustępują w chwili defekacji.

Objawy kolki niemowlęcej:

  • nieutulony płacz trwa nawet kilka godzin,

  • dziecka nie da się uspokoić, po ataku zwykle zasypia ze zmęczenia,

  • kolka powraca przynajmniej 3 razy w tygodniu przez minimum 21 dni.

 

Dyschezja niemowlęca - jak pomóc dziecku

Dyschezja niemowlęca jest czynnościowym zaburzeniom gastrologicznym, co ważne, łagodnym i przejściowym! To wynik niemowlęcej fizjologii, niedojrzałości narządów układu pokarmowego, które potrzebują czasu, by dojrzeć. Dlatego to właśnie czas jest najlepszym lekarstwem. Rodzice, których pociecha doświadcza tego rodzaju problemów, muszą uzbroić się w cierpliwość i przeczekać ten trudny okres. Jeśli jednak napady dyschezji niemowlęcej wydają się wyjątkowo uciążliwe, jest kilka sposobów, aby je złagodzić. 

 

Masaż brzuszka

Warto zacząć od delikatnego masażu brzuszka. Nie tylko usprawnia perystaltykę jelit, lecz także pomaga dziecku uspokoić się, wyciszyć, rozluźnić. Dotyk ciepłych dłoni i bliskość rodzica zapewniają maleństwu poczucie bezpieczeństwa, co jest szczególnie ważne w trudnych chwilach. Regularnie wykonywany masaż przynosi wiele korzyści - poprawia komunikację rodzica z dzieckiem, sprawia, że niemowlę jest spokojniejsze, zrelaksowane i lepiej śpi. Do masażu trzeba się odpowiednio przygotować - umyć i ogrzać dłonie. Warto też zastosować emulsję do ciała, np Atoperal Baby Plus . Masaż brzuszka może trwać kilka minut. Jak go wykonać? Układamy dłonie poniżej linii żeber i wykonując koliste ruchy, zgodne z ruchem wskazówek zegara, pobudzają pracę jelit. 

 

Ciepłe okłady

Można użyć termoforu bądź zwykłych pieluszek tetrowych namoczonych w gorącej wodzie. Okłady powinny być odpowiednio gorące, aby nie poparzyły skóry. Kładziemy je poniżej pępka. Ciepło pomaga rozluźnić mięśnie brzucha, więc może przyspieszyć defekacje. Ponadto działa przeciwbólowo. 

 

Kangurowanie

Kangurowanie, czyli kontakt skóra do skóry, to świetny sposób na problemy małego brzuszka. Poprzez ciepło i delikatny ucisk poprawia się perystaltyka jelit, a bliskość rodzica łagodzi stres oraz wszelkie dolegliwości. 

 

Dyschezja niemowlęca, podobnie ja kolki, jest trudnym doświadczeniem dla dziecka oraz rodziców. Jeśli oprócz napadów nie występują żadne niepokojące objawy, a maluszek przybiera na wadze i dobrze się rozwija, wówczas nie dzieje się nic groźnego. Podczas napadów należy uzbroić się w cierpliwość, a smyka otoczyć troską i miłością. Po krótkim czasie napad ustąpi i wszystko wróci do normy. Można zwyczajnie przewinąć maleństwo albo nawet przygotować mu relaksująca kąpiel.

 

Lek. Michał Dąbrowski

 

Źródła:

 

A. Horvath, Dyschezja niemowlęca, “mp.pl”, [dostęp 27.0-5.2021], https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/lista/96387,dyschezja-niemowleca 


Niedojrzałośc przewodu pokarmowego u dzieci, “gastroenterologia-praktyczna.pl”, [dostęp 27.05.2021], https://gastroenterologia-praktyczna.pl/a3532/Niedojrzalosc-przewodu-pokarmowego-u-dzieci.html/

 

 

Zobacz również: